[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Niżej autor wymienia całą listę sytuacji, w których można używać psalmów.Kolejnym narzędziem ukierunkowującym lekturę tekstu są argumenty.Oto kilka przykładówargumentów do psalmów wprowadzających czytelnika w interpretację alegoryczną (chrystolo-giczną):I.Dawid dziwuje się zamysłom bezbożników przeciwko Chrystusowi Panu i nauce Jego.II.Dekret Boży nie-odmienny o królestwie Jego opowiada, a przy tym prorocki i kapłański Jego urząd opisując.III.Króle i sędzieupomina, aby się Chrystusowi Panu poddawali, upornym upadek, a posłusznym łaskę obiecuje (do Ps 2 s.552).I.Wystawia nam prorok w osobie swej Syna Bożego w mękach krzyżowych Ojcu się modlącego, opisując Jegodufność, uszczypki nieprzyjacielskie, utrapienia i krzywdy.[.] (do Ps 22 s.561).I.Dawid opisuje urząd królewski i kapłański Syna Bożego.II.Pokazuje skutki tego urzędu i nad nieprzyjaciółmisławne zwycięstwo (do Ps 110 s.608).Wpływ orientacji wyznaniowej widać choćby w argumencie do Rz 3:%7łydom niejakiej z przymierza zacności pozwoliwszy.4.(która jednak na samym miłosierdziu Bożym zawisła)9.%7łydy i pogany grzesznikami być.11.z Pisma Zwiętego dowodzi.19.Pożytek zakonu pokazawszy.28.Usprawiedliwienie z wiary stanowi (s.162 trzeciej paginacji). 315 Prawie identyczny argument jest w NTG 1606.Jego wyznaniowy charakter widać wyraznie,gdy zestawi się go np.z argumentem z BW 1599:Pierwsze usprawiedliwienie, o którym Paweł nawięcej z wiary, a wtóre, o którym Jakub z uczynków pochodzi(BW 1599 s.1326).6.Dane związane z formatem opisywanych edycji podaje tabela 32.Tabela 32.Zestawienie wybranych elementów bibliograficznych i typograficznych BG 1633 i NTBG 1633BG 1632 NTBG 1633format 8� 24�wymiary 188 x 130 x 73 115 x 52 x 36dla Ossol.XVII-3246 dla BN XVII.1.104dla wybranych egz.[mm]sygn.składek ST: nsygn.2, ):(5, A-Z, Aa-Zz, Aaa-Kkk8, Ll1; Apokr.: A7, B- nsygn.2, A-Z, Aa-Kk12, Ll11N8, O7; NT: A9, B-S8, T3liczna kart 714 409liczba ark.89,25 17,04numeracja str.12 nlb., 1-898, 1-219, 1 nlb., 1-286, 1-10 1-801, 11 nlb.W tym miejscu należy zwrócić uwagę na zmniejszanie formatu druków biblijnych.Wytłocze-nie przez H�nefeldta całej Biblii in 8� oraz NT in 24� (a także Psałterza w tym samym formacie)stanowi szczytowe osiągnięcie w miniaturyzacji wymiarów książki w polskim edytorstwie biblij-nym interesującego nas okresu.Niewątpliwie chodziło H�nefeldtowi, wzorującemu się na oficy-nach holenderskich, o wyprodukowanie tanich Biblii w małym, poręcznym formacie.6697.Oszczędności umożliwiające miniaturyzację formatu i obniżenie ceny widoczne są równieżw zubożonej zawartości Biblii.Nie zamieszczono tu, choć nalegały na to synody, przedmowy i notmarginalnych z BB 1563, zrezygnowano również z obszernego indeksu rzeczowego, który uła-twiałby tematyczną lekturę słowa Bożego.670Zawartość BG 1632:Pierwsza str.tytułowa (tytuł w ramce miedziorytowej); odwrocie puste.Druga str.tytułowa z napisem: BIBLIA SWIETA TO IEST KSIEGI STAREGO Y NOWEGOPRZYMIERZA. ; odwrocie puste.List dedykacyjny: NAIASNIEISZEMU PANU A PANU WLADYSLAWOWIZYGMUNTOWI, Z LASKI BOZEY OBRANEMU KROLOWI POLSKIEMU. , podpisana: Z Orla 4.Decembris Roku Pańskiego M DC XXXII.W.K.M.wierny Poddany ChrysztoffRadziwił, Kśiążę na Bierzach y Dubnikach, Hetman Polny W.X.L. (k.):(1r-2v).669Zob.Z.Nowak, art.cyt., s.49-50.670Zob.tamże, s.50. 316 List do Krzysztofa Radziwiłła: Oświeconemu Kśiążęćiu a Panu JEGO KSIAZECEY MOSCI.PANU CHRYSZTOFOWI RADZIWILOWI. , podpisany: Z Torunia 18.dnia Novembr.RokuPańskiego 1632.W.X.Mośći naszego Mćiwego Pana y Patrona uniżeni słudzy / y Bogomodlcy/ Supercittendentowie y Pasterze Zborow Ewangelickich w Wielkey Polszcze (k.):(3r-4r).Spisy ksiąg: PORZADEK KSIAG STAREGO TESTAMENTU (k.):(4v); APOKRYFA(k.):(5r); PORZADEK KSIAG NOWEGO TESTAMENTU (k.):(5r). Objasnienie Liter y Znakow niektorych, na brzegach w tey Kśiędze używanych (k.):(5v). PIERWSZA CZESC BIBLIEY SWIETEY W KTOREY SIE ZAMYKAją Pięć Ksiąg Mojze-szowych , tekst: Rdz, Wj, Kpł, Lb, Pwt (1-4 Mojż) (s.1-223). DRUGA CZESC BIBLIEY Swiętey, w ktorey śię zamykają te Kśięgi. tekst: Joz, Sdz, Rt,1-2 Sm, 1-2 Krl, 1-2 Krn, Ezd, Ne, Est (bez dodatków deuterokanonicznych) (s.223-523). TRZECIA CZESC BIBLIEY Swiętey, w ktorey śię zamykają te Kśięgi. , tekst Hi, Ps, Prz,Koh, Pnp (s.524-660). CZWARTA CZESC BIBLIEY Swiętey, w ktorey śię zamykają Prorocy Swięći. , tekst: Iz, Jr,Lm, Ez, Dn, Oz, Jl, Am, Ab, Jon, Mi, Na, Ha, So, Ag, Za, Ml (s.660-898). PRZYDATEK DO STAREGO TESTAMENTU, W KTORYM się zamykają Kśięgi, ktorepospolicie zowią APOKRYFA; tym porządkiem. , tekst: Tb, Manas, Jdt, Ba, List Jr, dodatkideuterokanoniczne do Dn, 3-4 Ezd, dodatki deuterokanoniczne do Est, 1-3 Mch, Mdr, Syr(s.1-219 drugiej paginacji).Zauważmy, że w stosunku do BB 1563 zmieniono tu kolejność ksiągw tej części Biblii. NOWY TESTAMENT PANA NASZEGO JEZUSA CHRYSTUSA W ktorym śię zamykają teKśięgi. , Summa czterech Ewangelistow , tekst ksiąg NT w tradycyjnej kolejności (s.1-283trzeciej paginacji). REJESTR EWANGELIEY y Lekcey, ktore sie czytaja w Niedziele y Uroczyste Swieta.Wy-kaz czytań liturgicznych podający dzień, księgę, rozdział i wersy (s.284-286 trzeciej paginacji). PASSYA Abo HISTORIA o MECE, SMIERCI, y Pogrzebie PANA naszego JEZUSACHRYSTVSA ze wszytkich cżterech Ewangelistow porządnie zebrana (s.1-10 czwartej pagi-nacji).Zawartość NTBG 1633:Str.tyt.z pustym odwrociem.Wg Estreichera stronę tytułową poprzedzała jedna karta z odbi-tym miedziorytem671, ale w badanych przez nas egz.karty tej brak. PORZDEK KSIAG NOWEGO TESTAMENTU (s.[1]).671E XIII, s.33. 317 Wyjaśnienie zastosowania znaczków listka i gwiazdki (dla wyznaczania czytań liturgicznych)(s.[2]).Tekst NT, układ ksiąg tradycyjny (s.[3]-801). REJESTR EWANGELEY Y LEKCEY, KTORE śię cżytają w Niedziele y Urocżyste Swięta(k.nlb.Ll6v-11r).Kolofon: We Gdansku Drukował Jendrzey H�nefeldt Roku M DC XXXIII. (k.nlb.Ll11v).Należy jeszcze dodać, że bardzo często oprawiano BG 1632 z PsRyb 1632672
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
