[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wiklif ośmielił się nawet wystąpić przeciwko papieżowi.Gdy na tron wstąpiłRyszard II, władza hrabiego Lancaster zmalała.Dlatego też w 1382 roku arcybiskupCanterbury, William Courtenay, popierany przez papieża Urbana V, doprowadził dopotępienia doktryny Wiklifa przez synod w Londynie.Wiklif został zesłany na probostwo wLutterwirth, gdzie zmarł.W 1415 roku SobórKonstancjański podjął decyzję, by zwłoki Wiklifa ekshumować i spalić.Stało się to wroku 1428.Do głosu zaczęli w tym czasie dochodzić także husyci.Byli oni zwolennikami i uczniamiJana Husa i Hieronima z Pragi.Po męczeńskiej śmierci obu przywódców husytaminazywano nie tylko ich autentycznych zwolenników, ale też wiele sekt, które w XV wiekuwalczyły pod wspólnym sztandarem.Jan Hus (1369-1415), sam będąc duchownym, dostrzegał zepsucie i rozwiązłośćduchowieństwa katolickiego.Zapoznał się z pismami Wiklifa i też zapragnął reformy.Niepodpisał się pod potępieniem przez uniwersytet praski czterdziestu pięciu tez Wiklifa.Publiczne oskarżenia Kościoła przysporzyły mu tłumów słuchaczy.Jego najbliższymwspółpracownikiem był Hieronim z Pragi, świecki teolog.Według doktryny Husa głową Kościoła jest Jezus Chrystus.Należą do niego wyłączniesprawiedliwi i przeznaczeni do zbawienia.Nie można ich z Kościoła wykluczyć,ekskomunika nie ma mocy.Kościół istnieje dzięki wiernym.Istniałby nawet wtedy, gdybynie było papieża i biskupów.Duchowieństwo nie ma więc żadnej mocy, gdyż ona należywyłącznie do Chrystusa.Zadaniem duchowieństwa powinno być tylko ubieganie się oprzebaczenie dla grzesznika.W życiu i wierze należy się kierować wyłącznie naukamiPisma Zwiętego.Każdemu kaznodziei chrześcijańskiemu wolno głosić Ewangelię bezograniczania diecezji.Tezy Husa wymierzały cios władzy papieskiej i biskupiej.Husa ekskomunikowano.Totylko zwiększyło jego popularność.Władze duchowne przekonały Husa, że powinienstanąć przed soborem (1414-1418) w Konstancji.Hus, nie podejrzewając podstępu,zdecydował się przybyć.Był pewien, że tam właśnie będzie mógł obronić swoje tezy.Niepomógł mu nawet glejt od cesarza Zygmunta.Uwięziono go z żądaniem, by wyrzekł sięswoich poglądów.Decyzją soboru z 1414 roku Husa potępiono, pozbawiono święceńkapłańskich i wydano wymiarowi sprawiedliwości.Zginął na stosie w 1415 roku.Podobnie zakończył życie Hieronim z Pragi.Na krótko odstąpił od nauk mistrza, potemjednak decyzję odwołał i spłonął na stosie razem z Husem.Prochy obu wrzucono doRenu.To wydarzenie stało się początkiem krwawej wojny domowej, która ogarnęłaCzechy, Morawy i część Polski.Oddziały husy-tów, zebrane pod wodzą Jana %7łiżki,utworzyły armię.Walczące z nią wojska cesarza Zygmunta ponosiły porażki.Po śmierci%7łiżki, w 1424, roku wojny husyc-kie trwały nadal.Przeciwko husytom zorganizowano trzykrucjaty.Husyci odnosili zwycięstwa.Wówczas papież i cesarz Zygmunt Luksemburskizaproponowali husytom układy.Dowódców zaproszono na sobór w Bazylei.Doporozumienia jednak nie doszło i walki rozgorzały na nowo.W 1434 roku wojskacesarskie rozbiły oddziały husytów.Oblicza się, że wojny husyc-kie zabrały ponadczterdzieści tysięcy ofiar.We Francji, w XV wieku, jeszcze nie uporano się z waldensami, a już duchowieństwozwróciło swoją uwagę na "koło biblistów z Meaux".W 1521 roku Sorbona potępiładoktrynę Lutra.W 1523 roku mnich Jean Vallićre oskarżony został o luteranizm i spalony na stosie.Ten sam los spotkał Jeana Leclerc z Meaux w 1526 roku.Pod wpływem tychprześladowań zaczęły pojawiać się we Francji ruchy reformacyjne.Powodem szybkiejekspansji kalwinizmu we Francji były nadużycia Kościoła rzymskiego i duchowieństwa atakże sztywne stanowisko Sorbony w kwestiach doktrynalnych.W 1555 roku potajemnie założono w Paryżu pierwszy zbór kalwiński.Potem odbył sięsynod krajowy (1559), kolokwium w Poissy (l 561) i reformacja we Francji stała sięfaktem.Innowiercom zabroniono zgromadzeń, praktykowania kultu wedle własnychreguł, dostępu do cmentarzy i większości przywilej ów, jakimi cieszyli się katolicy.Nazwa protestantów francuskich, których nazywano hugenotami powstała około 1560roku.W roku 1562 wybuchła we Francji wojna religijna, która trwała trzydzieści pięć lat.Najważniejszym wydarzeniem tej wojny była rzez hugenotów, zwana Nocą ZwiętegoBartłomieja.Rzez miała miejsce w Paryżu z 23 na 24 sierpnia 1572 roku.Dokonano jej wczasie pobytu tam szlachty hu-genockiej przybyłej na ślub ich przywódcy Henryka zNavarry (Henryka IV) z Małgorzatą de Valois.Rzez inspirowana była przez KatarzynęMedycejskąi stronnictwo katolickie z Gwizjuszami na czele, za wiedzą Karola IX.Zginęłowówczas wiele tysięcy hugenotów, między innymi jeden z głównych przywódców,Gaspard de Coligny.Zakończenie wojen przypada dopiero na rok 1598.Henryk IV wydał wtedy edyktnantejski, na mocy którego hugenoci mieli zagwarantowaną swobodę uprawiania kultu wwyznaczonych miejscach.Walki na tle religijnym wybuchły znowu za panowania Ludwika XIII.Kardynał Richelieupostanowił odebrać przywilej innowiercom i zdobył sobie do tego poparcie króla.Hugenoci w 1629 roku stracili swoje twierdze, musieli zrezygnować z przyznanych imgwarancji militarnych.Ich swobody religijne też mocno okrojono.Odsuwano ich odważnych urzędów, bo Ludwik XIV wszędzie widział hugenockie spiski.W 1685 roku królodwołał edykt nantejski.Przeciwko uciekającym hugenotom organizowano represje.Doprowadziło to dokrwawego powstania ludowego, nazwanego wojną kamizardów.Warto wspomnieć o jeszcze jednym fakcie.Wśród nieprawomyślnych wyznawcówKościoła znalazł się także Galileusz.Został uznany za heretyka, ponieważ hołdowałprawdzie niezgodnej z wiedzą Kościoła.Rzym zaś odmawiał uznania dla odkryćnaukowych, jeżeli nie wynikały one z Biblii lub nie zyskały aprobaty papieża.Nieomylnośćpapieża była przecież zasadniczym elementem religii katolickiej.Otóż Galileusz ogłosił, że to Ziemia obraca się wokół Słońca, a nie na odwrót.Teorię tęwprawdzie zaprezentował wcześniej Mikołaj Kopernik, ale odkrycie swoje zdradził jedynienajbliższym, a pełny tekst dzieła "De revolutionibus orbium coelestium" opublikowanodopiero na rok przed jego śmiercią, w 1543 roku.Galileusz w 1614 roku napisał list, wktórym wyłożył swojąteorię.Jego kopia została przesłana św.inkwizycji.Uznano jednak,że teoria ma niewiele związków z Kościołem, więc nie wniesiono przeciwko uczonemuoskarżenia.Gdy jednak Galileusz udał się do Rzymu, wówczas papież.Paweł V,postanowił ponownie przedstawić teorię tę inkwizycji.Galileuszowi wytoczono proces.Teorię kopemikańską uznano za niedorzeczną, bo sprzeczną z Pismem Zwiętym iodstąpiono od oskarżania Galileusza o herezję.Wydano jednak orzeczenie, by zaprzestałnauczania i obrony teorii kopemikańskiej
[ Pobierz całość w formacie PDF ]