[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Po drugie, ślady języka ludności najstarszej zachowują się zawsze w nazwachgeograficznych, które potrafią przeżyć stulecia i całe tysiąclecia, przeżywają narody i języki,którymi się posługiwano.Takie nazwy rzek, jak Dunaj, Dniepr, Don, Dniestr, wywodzą się z języka dawnychmieszkańców stepów nadczarnomorskich (u Scytów don znaczyło tyle co woda , rzeka , namarginesie warto dodać, że rdzeń ten zachował się we współczesnym języku osetyńskim,spokrewnionym ze scytyjskim).Zlady innego języka przedgreckiego ujawniono już dawno w geograficznych nazwachHellady.Należą do nich na przykład nazwy takich miast, jak Tiryns, Korynt i innych,zawierających niegrecki sufiks -nth-; inny, również niegrecki, przyrostek -ss- zawierają takienazwy, jak Tylissos, Knossos i wiele innych.Już w ubiegłym stuleciu zauważono, że nazwy z podobnymi sufiksami spotyka siębardzo często w Azji Mniejszej oraz na innych wyspach Egei.W ubiegłym stuleciu uczony niemiecki Paul Kretschmer wyciągnął prawidłowywniosek, iż język przedgrecki (a zatem i plemiona, i ludy, które się nim posługiwały), doktórego te nazwy należały, był rozpowszechniony na obszarze całej Egei, na południuBałkanów i w Azji Mniejszej.Kretschmer dowodził w solidnej monografii*, że najstarszaludność Egei mówiła językiem nie posiadającym nic wspólnego z greckim i w ogólez rodziną indoeuropejską.Indoeuropejczycy pojawili się na obszarze Egei dopierow końcu II względnie, na początku I tysiąclecia p.n.e.Wywody Kretschmera były na tyle przekonywające, że wszyscy wybitniejsi ówcześnijęzykoznawcy i historycy jednomyślnie zaaprobowali teorię o nie indoeuropejskiej ludnościnajstarszej Grecji i wysp Egei i stan ten trwał aż do momentu, gdy odczytane zostały zabytkipisma Azji Mniejszej, napisane w językach indoeuropejskich, tworzących oddzielnąanatolijską gałąz tej rodziny.* P.Kretschmer, Einleitung in die Geschichte der griechischen Sprache, G�ttingen 1896.169 Czy nie oznacza to, że należy na nowo przejrzeć teorię wysuniętą przez Kretschmera?Wielu językoznawców dokonało tej próby.Uczonemu bułgarskiemu Georgijewowi udało sięudowodnić, że liczne niegreckie nazwy geograficzne są jednak pochodzeniaindoeuropejskiego, co świadczy, iż język Pelazgów był również językiem indoeuropejskim!Pelazgowie nie byli Grekami, ale używali języka, który na równi z greckim pochodzi odwspólnego pnia indoeuropejskiego. W okresie między rokiem 1936 a 1941 udało nam się spojrzeć inaczej na badaniaprzedgreckich elementów w języku greckim - pisze Georgijew.- Przy analizie wyrazów,nazw geograficznych, imion własnych i sufiksów uznawanych za przedgreckiei nieindoeuropejskie, rzuca się w oczy fakt, iż niektóre z nich mogłyby być pochodzeniaindoeuropejskiego, tzn.posiadać związki etymologiczne z wyrazami innych językówindoeuropejskich, ale pojawiają się one w języku greckim w formie nie odpowiadającejregułom porównawczo-historycznej fonetyki języka greckiego. Oto na przykład wyraz grecki pyrgos, oznaczający zamek (często spotyka się gow Iliadzie).Brzmi on prawie jak niemiecki Burg, zamek , stąd i rosyjskie Petersburg,Szlusselburg i in.Pochodzenie niemieckiego wyrazu Burg jest dobrze znane - wywodzi się onz dawnego rdzenia indoeuropejskiego bhrgh (z sylabicznym r ).Tak więc wyrazu greckiegopyrgos nie można odnieść do tej prapodstawy.Ukształtowany na niej wyraz powinien byw greckim posiadać brzmienie pharchos; stąd nietrudno o wniosek, że wyrażenie pyrgos niejest greckie, lecz przedgreckie - pelazgijskie.Grecy, zanim przywędrowali do Grecji,znajdowali się na bardzo niskim szczeblu rozwoju i wyraz zamek zapożyczyli od Pelazgów,którzy posiadali wysoką kulturę i zamieszkiwali w umocnionych miastach-zamkach.Natomiast sam ten wyraz, jak udowodnił Georgijew, wywodzi się z jakiegoś innegojęzyka indoeuropejskiego, w którym poddany został zmianom według niegreckich regułfonetycznych.W języku greckim zgłoska r indoeuropejskiego języka-bazy przekształcałasię w ar (w przedgreckim w ur); bh przeszło w greckie ph, a w przedgreckim w b itd.Na podstawie podobnej analizy tzw.przedindoeuropejskich wyrazów i imionwłasnych w języku greckim ustalono system zgodności fonetycznych, umożliwiającywyjaśnienie indoeuropejskiego pochodzenia (ale niegreckiego) znacznej ilości wyrazów (orazimion własnych) zawartych w leksyce języka greckiego.Są to słowa Georgijewa z jegoksiążki wydanej w r.1958 w ZSRR pt.Issledowanija po srawnitielno-istoriczeskomujazykoznaniju.Tak oto ustalono, że w języku greckim kryje się inny język indoeuropejski, nieznany do tej pory.Nie znamy nazwy tego języka i dlatego nazywamy go umownie przedgreckim indoeuropejskim albo pelazgijskim .170 Po dokonaniu analizy charakterystycznych cech fonetyki języka pelazgijskiego, któreudało mu się zrekonstruować, Georgijew doszedł do wniosku, że ten szczególny,�przedgrecki� język indoeuropejski (pelazgijski) zajmuje miejsce pośrednie międzyalbańskim i ormiańskim tak pod względem geograficznym, jak i pod względem cechszczególnych swego rozwoju fonetycznego .Język ormiański, jak wskazują badania współczesne, jest pokrewny językowi Frygów,zamieszkujących w starożytności Azję Mniejszą.Mówią o tym pisarze antyczni, utrzymujący,że Ormianie to przesiedleńcy frygijscy.Ale z tych samych zródeł antycznych dowiadujemysię, że sami Frygowie byli z kolei przesiedleńcami - do Azji Mniejszej przywędrowali oniz Półwyspu Bałkańskiego.Na Bałkanach Frygowie mieszkali w sąsiedztwie innych ludów i plemion, którychjęzyki wywodziły się z indoeuropejskiej rodziny językowej.Przetrwały do naszych czasówich krótkie teksty oraz oddzielne wyrazy, nazwy geograficzne i imiona własne, utrwaloneprzez pisarzy antycznych.Do takich języków należy mało znany (możliwe, że spokrewnionyz frygijskim) język tracki, którym mówił Spartak, przywódca powstania niewolników, językdakomezyjski, wyparty z obszaru Dacji przez łacinę, gdy Dacja stała się prowincją rzymską
[ Pobierz całość w formacie PDF ]