[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.14.21.Scalony wzmacniacz szerokopasmowy z tranzystorami MESFET:a) schemat ideowy, b) uproszczony model dla zakresu maÅ‚ych czÄ™stotliwoÅ›ciTranzystor T jest wzmacniaczem napiÄ™ciowym objÄ™tym pÄ™tlÄ…ujemnego sprzężęnia zwrotnego, utworzonÄ… przez wtórnik zródÅ‚owy ztranzystorem T oraz tranzystor T.Tranzystor T ma czterokrotniemniejszÄ… szerokość bramki niż tranzystor T , stÄ…d pomiÄ™dzy ichtranskonduktancjami zachodzi zwiÄ…zekgm1gm2 = (14.41)4Przy zaÅ‚ożeniu, że wzmocnienia napiÄ™ciowe wtórnikówzródÅ‚owych T i T sÄ… równe jednoÅ›ci oraz na podstawieuproszczonego modelu wzmacniacza z rys.14.21b mo żna wyznaczyćwzmocnienie napiÄ™ciowe ukÅ‚aduU2 gm1rds5 gm1ku = = - H" - = - 4(12dB) (14.42)Uin 1+gm2rds5 gm2gdzie rds5 jest dynamicznÄ… rezystancjÄ… tranzystora T pracujÄ…cego jakozródÅ‚o prÄ…dowe (przy U = 0 ).GSWzmocnienie wzmacniacza można regulować przez odpowiednidobór stosunku szerokoÅ›ci bramek tranzystorów T i T.33315 WZMACNIACZE SELEKTYWNE WIELKIEJCZ STOTLIWO CI Z15.1.WPROWADZENIEZadaniem wzmacniaczy selektywnych jest wzmocnienie sygnaÅ‚uw Å›ciÅ›le okreÅ›lonym paÅ›mie czÄ™stotliwoÅ›ci i tÅ‚umienie go poza tympasmem.Wzmacniacze te sÄ… stosowane głównie wradiokomunikacyjnych urzÄ…dzeniach odbiorczych, np.telewizorach,odbiornikach radiowych i radarowych, systemach Å‚Ä…cznoÅ›ci satelitarnejitp., jak również w analogowych systemach telekomunikacyjnych.Typowy przebieg charakterystyki moduÅ‚u wzmocnienia wzmacniaczaselektywnego przedstawiono na rys.15.1ku dB[ ]k0-3-20Rys.15.1.Charakterystyka moduÅ‚uf0wzmocnienia wzmaczniacza2"f3dB fselektywenego2"f20dBStromość opadania charakterystyki amplitudowej jest okreÅ›lonaprzez współczynnik prostokÄ…tnoÅ›ciB3dB 2" f3dBp == 05 bieguny sÄ… zespolone sprzężone.Wykres,charakterystyk czÄ™stotliwoÅ›ciowych impedancji Z jest pokazany narys.15.3.337ZR0 1 arctgQ0½À+205.½À-2½1 1-Q0 Q0Rys.15.3.Charakterystyki czÄ™stotliwoÅ›ciowe obwodu rezonansowegoModuÅ‚ impedancji Z maleje o 3 dB wzglÄ™dem wartoÅ›ciR0 = 1/ G0 przy odstrojeniu ½ =± 1 / Q0 , co zgodnie z zależnoÅ›ciÄ…(15.13) odpowiada pulsacjomëø öøëø öø1 1 1É1 = É0 1 + - ÷ø H" É0 1 - (15.15a)ìøìø ÷ø24 Q0 2 Q0 íø 2 Q0 øøíø øøëø öøëø öø1 1 1É2 = É0 1 + +H" É0 1 + (15.15b)ìø ÷øìø ÷ø24 Q0 2 Q0 íø 2 Q0 øøíø øøTrzydecybelowe pasmo przebiegu |Z| wyznaczone na podstawieprzybliżonych wartoÅ›ci É1 oraz É (dla dużych wartoÅ›ci Q0 ) wynosi2f0B03dB = f2 - f1 = (15.16)Q0Znormalizowane odstrojenie ½ można wyrazić przybliżonÄ…zależnoÅ›ciÄ…É + É0 É - É0É2 - É2 ()() 2 " É 2 " f½ = = H"= (15.17)ÉÉ0 ÉÉ0 É0 f0Współczynnik prostokÄ…tnoÅ›ci prostego obwodu rezonansowego maniewielkÄ… wartość i wynosi p H" 0,1.Zazwyczaj obwód rezonansowy wÅ‚Ä…czony jest w konfiguracjiczwórnikowej pomiÄ™dzy zródÅ‚o i odbiornik sygnaÅ‚u, co powodujezmniejszenie wypadkowej dobroci obwodu i zwiÄ™kszenie szerokoÅ›cipasma (czyli zmniejszenie selektywnoÅ›ci obwodu).Aby temu zapobiec338stosuje siÄ™ w obwodzie odpowiednie transformacje admitancji zródÅ‚ai obciążenia (rys.15.4), co pozwala ma regulacjÄ™ szerokoÅ›ci pasma,maksymalizacjÄ™ transmisji mocy oraz wybór optymalnej indukcyjnoÅ›ciprzy której dobroć cewki jest najwiÄ™ksza.W obwodzie na rysunku 15.4a zastosowano autotransformatorowesprzężenie zródÅ‚a i obciążenia, w którym zgodnie z oznaczeniami narysunku i przy peÅ‚nym sprzężeniu miÄ™dzy uzwojeniami transformatoraprzekÅ‚adnie p1 i p2 wynoszÄ… odpowiednion1 n2p1 = oraz p2 = (15.18)n na) b)LpC1p : 1 1 : pn' n1 n2' ' ' '}IgG0GL Ig Gg L C GL{' }pGg2c)Ig Gg L C GL U2G0Rys.15.4.Obwód rezonansowy z transformacjÄ… admitancji zródÅ‚a i obciążenia (a),jego schematy zastÄ™pcze (b,c)Parametry schematu zastÄ™pczego pokazanego na rys.15.4c sÄ…opisane przez nastÄ™pujÄ…ce zależnoÅ›ciÉ0C2 2Ig = p1I' , Gg = p1 G' , GL = p2 G' , G0= (15.19)g g LQ0Dobroć obwodu rezonansowego obciążonego konduktancjami Gg orazGL , zgodnie z zależnoÅ›ciÄ… (15.11), może być przedstawiona zależnoÅ›ciÄ…É0 C 1Q = = (15.20)G0 + Gg + GL É0 L G0 + Gg + GL()Ponieważ Q >1 oraz º (01 - 0,2) f0 , uzyskujÄ…c,charakterystyki amplitudowe zbliżone do idealnych.W filtrachwÄ…skopasmowych metoda ta jest mniej efektywna, wskutekograniczonej dobroci obwodów.Wraz ze zwiÄ™kszeniem ich liczby rosnÄ…straty mocy w obwodach i nie ma wyraznej poprawy ksztaÅ‚tucharakterystyki amplitudowej filtru.15.3.FILTRY PIEZOELEKTRYCZNE15.3.1.Rodzaje filtrów piezoelektrycznychWzmacniacze selektywne w.cz.z obwodami rezonansowymi LCposiadajÄ… wiele wad, spoÅ›ród których najważniejszymi sÄ…:- stosowanie cewki indukcyjnej o dużych wymiarach i wymagajÄ…cejstrojenia, a przez to nie nadajÄ…cej siÄ™ do scalenia i bardziej zawodnej,- w celu uzyskania dużej prostokÄ…tnoÅ›ci charakterystyki amplitudowejtrzeba stosować wieloobwodowe ukÅ‚ady rezonansowe sprzężone,trudne do wykonania i strojenia oraz kosztowne.Aatwiejsze i taÅ„sze uzyskanie obwodów selektywnych możliwejest przy zastosowaniu filtrów piezoelektrycznych.Ze wzglÄ™du na rodzajwykorzystywanych drgaÅ„ elementów piezoelektrycznych filtrypiezoelektryczne możemy podzielić na dwie grupy:- filtry wykorzystujÄ…ce rezonatory piezoelektryczne z drganiamiobjÄ™toÅ›ciowymi,- filtry z akustycznymi falami powierzchniowymi.Innym kryterium podziaÅ‚u filtrów piezoelektrycznych może byćrodzaj użytego materiaÅ‚u piezoelektrycznego.Obecnie w filtrach tychjako materiaÅ‚u piezoelektrycznego używa siÄ™ głównie krysztaÅ‚u kwarcui ceramiki o wÅ‚asnoÅ›ciach piezoelektrycznych.PrzykÅ‚adempowszechnego stosowania monolitycznych filtrów ceramicznych mogÄ…być wzmacniacze poÅ›redniej czÄ™stotliwoÅ›ci fonii odbiornikówradiowych i telewizyjnych.W filtrach z akustycznymi falami powierzchniowymi jakomateriaÅ‚ na podÅ‚oża wykorzystuje siÄ™ głównie krysztaÅ‚y kwarcu,niobianu litu i tantalanu litu oraz ceramikÄ™ piezoelektrycznÄ….Filtry te sÄ…obecnie stosowane głównie w radiolokacji, urzÄ…dzeniach kosmicznychoraz odbiornikach telewizyjnych.PrzykÅ‚adem powszechnego stosowaniapasmowych filtrów transwersalnych z akustycznymi falami345powierzchniowymi sÄ… wzmacniacze poÅ›redniej czÄ™stotliwoÅ›ci wizjiodbiorników telewizyjnych.15.3.2.Filtry kwarcoweRezonatorem kwarcowym nazywamy przetwornikelektromechaniczny skÅ‚adajÄ…cy siÄ™ z wibratora kwarcowego i obudowy,chroniÄ…cej wibrator przed wpÅ‚ywami zewnÄ™trznymi.Element kwarcowy jest wyciÄ™ty z monokrysztaÅ‚u kwarcu, najczęściejw postaci prostokÄ…tnych lub okrÄ…gÅ‚ych, pÅ‚askich lub soczewkowatychpÅ‚ytek, o okreÅ›lonych rozmiarach i orientacji wzglÄ™dem osikrystalograficznych.Na element kwarcowy napyla siÄ™ elektrodyz cienkich warstw metalicznych (zÅ‚oto, srebro, aluminium) o Å›ciÅ›leokreÅ›lonym ksztaÅ‚cie i gruboÅ›ci.Jeżeli do elektrod rezonatoraprzyÅ‚ożymy sinusoidalne napiÄ™cie zmienne, to w elemenciepiezoelektrycznym (kwarcowym) wytworzy siÄ™ tak samo zmienne poleelektryczne
[ Pobierz całość w formacie PDF ]