[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Natarcie 13 i 32 pp na Gruduski bowiem nie tylko się nie powiodło, ale idącedo ataku oddziały ogarnęła panika i uległy one kompletnemu rozproszeniu,podobnie jak dowództwo i sztab 8 DP.Płk Sosabowski otrzymawszy uprzednio rozkaz wstrzymujący dalsze natar-cie i przygotowanie się do ewentualnego odwrotu, zorientował się, iż skrzydłajego grupy wydzielonej są odsłonięte.Otrzymawszy wiadomości o tragicznymrozwoju wypadków, o świcie zaczął wycofywać swoje oddziały na podstawywyjściowe do natarcia.Decyzja ta podjęta wprawdzie bez rozkazu, ale zgod-80L.Karczewski, op.cit, s.22.81T.Jurga, W.Karbowski, Armia Modlin 1939, Warszawa 1987, s.105 113.82R.Juszkiewicz, Wrzesień 1939 r.na Mazowszu Północnym, Warszawa 1987, s.357, 369.33 nie z intencją dowódcy dywizji, okazała się bardzo słuszna.Wobec rozprosze-nia przez niemieckie lotnictwo 20 DP i wycofania się Mazowieckiej BKaw.,21 pp został zagrożony odcięciem i zniszczeniem przez nadchodzące oddziałyniemieckie.W tej sytuacji płk Sosabowski nakazał przemarsz do lasów w Ordy-nacji Opiniogórskiej, które zapewniały osłonę zarówno przed lotnictwem nie-przyjaciela, jak również mogły stanowić dobrą podstawę do odparcia oddziałówpancernych.Choć pułk przez większość drogi nie był naciskany przez Niem-ców, odwrót odbywał się w trudnych warunkach.Kluczowe stało się utrzyma-nie dyscypliny i spoistości w oddziałach przygnębionych wyraznym widokiempaniki, która ogarnęła sąsiednie jednostki.Na osi marszu moich oddziałów zna-lazłem porzucone: części uzbrojenia artyleryjskiego, powywracane wozy taborowe,rozrzucony sprzęt i materiał, zapasy wszelkiego rodzaju amunicji, a to od Szul-mierza, przez Karniewo, Regnin do Lekowa, co wskazywało na niewytłumaczalnypopłoch tyłów dywizji.Niewytłumaczalność ta była tym większa, że nie znalazłemśladów walki, a bijąc się zwycięsko w ciągu dnia 3 i w nocy z 3 na 4 IX, nie byłempoza tym niepokojony od tyłu83.Już w pobliżu celu przemarszu na czoło kolumny spadła nawała artyle-rii.Na rozkaz płk Sosabowskiego II dywizjon 8 pal, błyskawicznie odpo-wiedział ogniem, osłaniając dalszy odwrót.Sprawnie też odparto niemieckieczołgi, które zaskoczyły straż tylną pułku.Ostrzał artylerii, działek i karabi-nów ppanc.zniszczył kilka pojazdów przeciwnika i zmusił go do odwrotu.Kolumna niepokojona więcej dotarła po południu do Ordynacji Opiniogór-skiej84.Tam na lizjerze lasu zorganizowano obronę, którą zasiliły wkrótceinne cofające się pododdziały.Były to m.in.62 i 63 komp.czołgów TK orazelementy 13 i 79 pp.Płk Sosabowski objął dowództwo nad całością sił.Zde-cydowana postawa dowódcy 21 pp i jego oficerów zapobiegły wybuchowipaniki i uchroniła od losu, jaki spotkał inne pułki.Negatywną opinię zapisałoficer łączności pułku por.Stanisław Gałła, który zarzucał płk Sosabowskie-mu, że nie panował nad sytuacją:W godzinach do 14.00 oddziały polskie łącznie z naszym pułkiem przed-stawiały niewielką wartość bojową.[& ] D-ca pułku płk dypl.Sosabowski niepanował ani nad sobą ani nad podległymi sobie oddziałami.Na pokrytychpianą koniach galopowaliśmy z jednego skraju lasu na drugi.W pewnym mo-mencie miałem z płk Sosabowskim bardzo przykry epizod; prosiłem aby objął83S.Sosabowski, Sprawozdanie z działań oddziałów& , s.18.84T.Jurga, W.Karbowski, op.cit., s.123.34 dowództwo nad całością, uporządkować oddziały, wyznaczyć d-ców! Okołogodz.14.00 płk Sosabowski opanował się całkowicie, wezwano d-ców, wyzna-czono gdzie ich nie było85.Relacja por.Gałły pełna pomyłek i błędów jest mało wiarygodna i nieznajduje potwierdzenia w innych zródłach.Ponadto przeczy jej rozwój wy-padków.Nawet jeśli przyjąć, iż Stanisław Sosabowski nie panował nad sobą to było to zachowanie chwilowe i nie miało negatywnych następstw.W następnych dniach dowódca 21 pp, mistrzowsko wypełniając rozkazosłony odwrotu pobitej Armii Modlin , prowadził swoją grupę na południe.Mimo, że w dzień zajmowała ona pozycje obronne a maszerowała nocami,nie doszło co było nagminne wśród polskich oddziałów w 1939 r. do prze-mieszania lub zagubienia pododdziałów.Straty w ludziach i sprzęcie były mini-malne, a do kolumny dołączały napotykane elementy rozproszonych jednostek
[ Pobierz całość w formacie PDF ]