[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Zanim jednak zdążyÅ‚emwystÄ…pić, nadszedÅ‚ telegram, zawiadamiajÄ…cy o zabójstwie StoÅ‚ypina wKijowie.Bebel zaraz wziÄ…Å‚ mnie na indagacjÄ™:Co oznacza zamach? Jaka partja może zaÅ„ ponieść odpowiedzialność? CzywystÄ…pieniem swojem nie zwrócÄ™ na siebie niepożądanej uwagi policjiniemieckiej? Obawiacie siÄ™, spytaÅ‚em starca ostrożnie, przypominajÄ…csobie historjÄ™ z Quelch em w Sztutgardzie, że wystÄ…pienie moje możepociÄ…gnąć za sobÄ… pewne komplikacje? Tak odpowiedziaÅ‚ Bebel przyznajÄ™, że wolaÅ‚bym, abyÅ›cie nie zabierali gÅ‚osu. W takim razie nie możebyć nawet mowy o mojem wystÄ…pieniu. Bebel odetchnÄ…Å‚ z ulgÄ….Po chwilipodbiegÅ‚ do mnie zaniepokojony Liebknecht. Czy to prawda, żezaproponowano wam, żebyÅ›cie nie przemawiali? I zgodziliÅ›cie siÄ™? JakżemogÅ‚em siÄ™ nie zgodzić? odrzekÅ‚em, tÅ‚umaczÄ…c siÄ™. Przecież Bebel, a nieja, jest tu gospodarzem. Oburzeniu swemu Liebknecht daÅ‚ ujÅ›cie wprzemówieniu, w którem bezlitoÅ›nie atakowaÅ‚ rzÄ…d carski, nie zwracajÄ…c uwagina znaki ostrzegawcze prezydjum, które nie chciaÅ‚o stwarzać komplikacyj wrodzaju obrazy majestatu.W tych niewielkich epizodach tkwiÅ‚ już w zalążkucaÅ‚y dalszy rozwój partji.Kiedy czeskie organizacje zawodowe przeszÅ‚y do opozycji przeciwkoniemieckiemu kierownictwu, austro-marksiÅ›ci wysunÄ™li przeciwko rozÅ‚amowi146w zwiÄ…zkach zawodowych argumentacjÄ™, dosyć misternie podszywajÄ…cÄ… siÄ™pod miÄ™dzynarodowość.Na kongresie miÄ™dzynarodowym w KopenhadzesprawÄ™ tÄ™ referowaÅ‚ Plechanow.Jak wszyscy Rosjanie, popieraÅ‚ on caÅ‚kowicie i bez zastrzeżeÅ„ politykÄ™niemieckÄ… przeciwko czeskiej.KandydaturÄ™ Plechanowa postawiÅ‚ stary Adler,który uznaÅ‚, że lepiej bÄ™dzie, gdy w tak drażliwej sprawie głównymoskarżycielem przeciwko sÅ‚owiaÅ„skiemu szowinizmowi bÄ™dzie Rosjanin.MnieosobiÅ›cie, rozumie siÄ™, nic nie Å‚Ä…czyÅ‚o z pożaÅ‚owania godnem zasklepieniemnarodowem takich ludzi, jak Nemec, Soukup lub Smeral, który przekonywaÅ‚mnie nieustannie o sÅ‚usznoÅ›ci stanowiska Czechów.Ale jednoczeÅ›nie zbytdobrze znaÅ‚em życie wewnÄ™trzne austrjackiego ruchu robotniczego, aby caÅ‚Ä…lub choćby głównÄ… część winy zwalać na Czechów.Wiele przemawiaÅ‚o zatem, że w masie swej partja czeska byÅ‚a bardziej radykalna od partji austro-niemieckiej i że sÅ‚uszne niezadowolenie robotników czeskich zoportunistycznego kierownictwa Wiednia wykorzystywujÄ… zrÄ™cznie szowiniÅ›ciczescy w rodzaju Nemeca.Gdy jechaÅ‚em z Wiednia na kongres kopenhaski, na jednej ze stacyjspotkaÅ‚em niespodziewanie podczas przesiadania Lenina, który wracaÅ‚ zParyża.MusieliÅ›my czekać okoÅ‚o godziny i wywiÄ…zaÅ‚a siÄ™ miÄ™dzy namidÅ‚uższa rozmowa, bardzo przyjazna na poczÄ…tku i niezbyt przyjazna na koÅ„cu.DowodziÅ‚em, że winÄ™ za odÅ‚Ä…czenie siÄ™ czeskich zwiÄ…zków zawodowychponosi przedewszystkiem kierownictwo wiedeÅ„skie, które ostentacyjnienawoÅ‚uje robotników wszystkich krajów, a w tej liczbie i Czechów, do walki,koÅ„czy zaÅ› zawsze na zakulisowych tranzakcjach z monarchjÄ….Lenin sÅ‚uchaÅ‚ zogromnem zaciekawieniem.MiaÅ‚ on wÅ‚aÅ›ciwy sobie sposób uważania, gdybadawczo wyszukiwaÅ‚ w sÅ‚owach rozmówcy tego, co mu byÅ‚o potrzebne, apatrzaÅ‚ jednoczeÅ›nie obok niego, gdzieÅ› daleko w przestrzeÅ„.Rozmowa naszajednak przybraÅ‚a caÅ‚kiem inny charakter, kiedy opowiedziaÅ‚em Leninowi omoim ostatnim artykule w Vorwärts , poÅ›wiÄ™conym rosyjskiej socjal-demokracji.ArtykuÅ‚ napisany byÅ‚ w zwiÄ…zku ze zbliżajÄ…cym siÄ™ kongresem ipoddawaÅ‚ surowej krytyce zarówno mieÅ„szewików, jak i bolszewików.OstrozwÅ‚aszcza potraktowaÅ‚em w artykule tym sprawÄ™ tak zwanych ekspropriacyj.Po rozbiciu rewolucji, zbrojne ekspropriacje i napady terorystyczne stajÄ… siÄ™narzÄ™dziem dezorganizacji samej partji rewolucyjnej.Zjazd londyÅ„ski gÅ‚osamimieÅ„szewików, Polaków i części bolszewików nakazaÅ‚ zaniechaniaekspropiacyj.W odpowiedzi na woÅ‚anie z sali: A Lenin? A Lenin? LeninuÅ›miechaÅ‚ siÄ™ zagadkowo.Ekspropriacje po zjezdzie londyÅ„skim trwaÅ‚y nadal,szkodzÄ…c partji.Na tym punkcie skupiÅ‚em swe uderzenie w Vorwärts.CzyżbyÅ›cie mieli naprawdÄ™ tak napisać? pytaÅ‚ Lenin z wyrzutem, kiedy najego wÅ‚asne żądanie zacytowaÅ‚em mu z pamiÄ™ci główne myÅ›li i ustÄ™pyartykuÅ‚u. Czy nie można go wstrzymać telegraficznie? Nie, odpowiedziaÅ‚em artykuÅ‚ miaÅ‚ siÄ™ ukazać dziÅ› zrana i dlaczego wÅ‚aÅ›ciwiemiaÅ‚oby siÄ™ go wstrzymać, wszak jest sÅ‚uszny.ArtykuÅ‚ w istocie nie byÅ‚ sÅ‚uszny, liczyÅ‚ bowiem na to, że partja powstaniedrogÄ… poÅ‚Ä…czenia siÄ™ bolszewików z mieÅ„szewikami, wyÅ‚Ä…czywszynajskrajniejszych, w rzeczywistoÅ›ci zaÅ› partja utworzyÅ‚a siÄ™ drogÄ… bezlitosnejwalki bolszewików z mieÅ„szewikami
[ Pobierz całość w formacie PDF ]