[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.1.5.4.O deprywacji potrzeb psychicznych dzieckaDeprywacja, czyli niezaspokojenie potrzeb psychicznych dziecka, stanowiistotne zagrożenie dla jego prawidłowego rozwoju od najwcześniejszego okresużycia.W okresie niemowlęcym do ekspresji czynników genetycznych dołą-czają się coraz mocniej wpływy czynników środowiskowych.Powstawaniewięzi uczuciowych, rozwój emocjonalny i społeczny, kształtowanie charak-teru obok rozwoju fizycznego w pierwszych trzech latach życia dziecka stwarzapodstawy rozwoju osobowości.Prawdą jest, że w tym okresie konieczne jestrespektowanie najważniejszych potrzeb psychicznych dziecka, do którychnależą:- potrzeba miłości i czułości,- potrzeba bezpieczeństwa,- potrzeba poznania Boga i sensu istnienia,- potrzeba poznania świata,- potrzeba uznania i aprobaty,- potrzeba zabawy.Jak wykazały liczne badania, niezaspokojona potrzeba miłości i czułościprowadzi do ukształtowania człowieka egoistycznego i bezwzględnego, agre- 48sywnego wobec otoczenia.Dzieci pozbawione miłości i czułości od najwcześ-niejszego okresu życia rozwijają się gorzej fizycznie i psychicznie w wiekupózniejszym, chcą bowiem tak, jak potrafią, zainteresować sobą otoczenie,więc kapryszą, są uciążliwe, płaczą, są agresywne w stosunku do ludzi i zwie-rząt, niszczą zabawki.Potrzeba bezpieczeństwa wiąże się z zaspokojeniem potrzeby miłości.Dziecko kochane rozwija się bez uczucia lęku, ciągłego niepokoju lub strachu.Utrata więzi z najbliższą osobą, utrata bezpieczeństwa wywołuje lęk pierwotny,zwany lękiem podstawowym, który powoduje najsilniejszy ze znanych stre-sów zwany dystresem.U małego dziecka ujawnia się to w postaci: niepokoju,zaburzenia snu, utraty łaknienia, przytulania do przedmiotów, ssania palca,kiwania się, moczenia, nieumiejętności mówienia, częstego zapadania na różnechoroby na skutek obniżenia odporności komórkowo-humoralnej.Potrzeba poznawcza dziecka leży u podstaw rozwoju motorycznego,warunkuje proces pionizacji i lokomocji, chwytania przedmiotów, pozwala napoznanie ich poprzez dotyk palcami, a także językiem.Tę potrzebę możnarozbudzić, uśpić lub stłumić, co utrudni dziecku poznanie otaczającego goświata.Z czasem potrzeba poznania rozszerza się, dziecko zaczyna pytać,skąd się wzięło, kto stworzył świat.Pada pytanie o istotę Boga.Zaspokojeniepotrzeby poznania Boga i sensu własnego istnienia dotąd było w procesie wy-chowawczym niedoceniane i zaniedbywane, a w doktrynie materialistycznegowychowania wręcz eliminowane.Konsekwencją realizacji idei poznania Bogajest wdrażanie dziecka do praktyk religijnych, uczenie modlitwy za pomocąpojęć zrozumiałych w danym okresie życia.Potrzeba uznania i aprobaty wiąże się z zapotrzebowaniem na sukceszauważany przez otoczenie.Uznanie skłania dziecko do podejmowania wysił-ków w pokonywaniu różnych trudności i przeszkód.Pochwała wyzwala am-bicje i wytrwałość w działaniu w celu osiągnięcia sukcesu.Wielokrotne pow-tarzanie tej samej czynności, np.w wieku niemowlęcym wyrzucanie zabawkii śledzenie jej lotu, pozwala na rozwój postrzegania przestrzennego itd.Potrzeba zabawy jest naturalnym sposobem rozwoju wyobrazni, naślado-wania osób dorosłych, realizowanie tej potrzeby często jest sposobem rozła-dowania napięcia wewnętrznego, wyrażenia ukrytych przeżyć, często nieakceptowanych przez świat dorosłych.Stworzenie odpowiednich warunkówdo zabawy daje lepszą szansę właściwego rozwoju fizycznego i umysłowegodziecka, rozwija w sposób naturalny umiejętności wynikające z różnicy płcii związane z pełnieniem roli mężczyzny i kobiety w społeczeństwie.W miarę dorastania dziecka i kształtowania się moralności autonomicznej,młodzież poszukuje własnej, indywidualnej drogi życia, drogi poznawania 49Boga i kontaktu z Nim, kształtuje własne sumienie.Właściwie ukształtowanesumienie jest głównym atrybutem moralności autonomicznej, którą nie każdyosiąga.Używa się określenia człowiek bez sumienia", co oznacza człowiekabez umiejętności odróżniania dobra i zła.1.5.5.Powstawanie zaburzeń rozwoju psychospołecznegoPodstawą prawidłowego rozwoju psychospołecznego niemowlęcia jestemocjonalne zaangażowanie matki lub tej samej bliskiej osoby opiekującej sięnim systematycznie od urodzenia.Przyczyna pózniejszych zaburzeń możetkwić właśnie w braku miłości macierzyńskiej, porzuceniu lub śmierci matki.Płaczące dziecko uspokaja się, gdy matka przytuli je do piersi lub głaszcze, gdyzmienia pieluszkę, kołysze.Kołysanie to archaiczny fenomen związany z doz-naniami płodu, które zarejestrowane zostały w jego pamięci podczas rytmicz-nego poruszania się matki w trakcie jej codziennych zajęć.Kołysanie dzieckapo urodzeniu daje mu poczucie ciągłości doświadczeń, uspokaja je i rozluz-nia, zapewnia stymulację zmysłu równowagi w układzie przedsionkowo-ślimakowym i kanałach półkolistych błędnika.Szczególnie u wcześniakówkołysanie przyspiesza dojrzewanie oun.Dziecko po urodzeniu potrzebuje fizycznego i psychicznego kontaktuz matką.Potrzeba ta jest respektowana i zauważana w nowoczesnym zmo-dyfikowanym prowadzeniu porodu, kiedy to noworodka umęczonego poprzejściu przez drogi kanału rodnego kładzie się na chwilę, zanim przestanietętnić pępowina, w zagłębienie powłok brzucha matki, które powstało po opusz-czeniu łona przez jej dziecko.Dotknięcia kochających rąk matki, wyczuwanierytmicznego bicia jej serca, w które wsłuchiwało się w czasie rozwoju w jejłonie sprawia, że noworodek uspokaja się, zanim jeszcze wyda pierwszy swójkrzyk, zanim wciągnie w płuca powietrze.Konieczne jest zaspokojenie naturalnej potrzeby pokarmu tuż po uro-dzeniu przez przystawienie noworodka do piersi w celu nakarmienia go przezmatkę najlepiej w ciągu pierwszej godziny od odcięcia pępowiny.Odruch ssaniajest najmocniejszy w pierwszych trzech godzinach życia, zaś ssanie noworodkajest czynnikiem pobudzającym podwzgórze w mózgu matki do wydzielaniahormonów oksytocyny i prolaktyny stymulujących laktację, a prawidłowyprzebieg połogu zapewnia wytwarzanie odpowiedniej ilości pokarmu.Nie należy odłączać noworodka od matki po urodzeniu
[ Pobierz całość w formacie PDF ]