[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Septem Sidera ne.Arcydzieło zaś tak mistrzowskie, że Apellesowi nie ustępuje, aniemal go przewyższa.Starożytność dzieliła niebo na czterdzieściośm gwiazdozbiorów, pomiędzy którymi wiele jest bajecznych, jakto widać z Hygina i z innych.Nie podobało się twórcy nowegomalarstwa, że ciemności bajeczne łączono z blaskiem niebiańskim.Przystąpiwszy do połączenia prawdy ze światłem, a światła zprawdą, nakreślił tylko pierwsze zarysy obrazu, krótko jednak przedśmiercią polecił biegłemu artyście, aże-(Siedem Gwiazd), a wiadomość (Prodromus) o tym odkryciu ogłosiwszy w rokunastępnym (1619), pewną ilość egzemplarzy tego druku, zapewne ulotnego,porozsyłał przyjaciołom swoim w Polsce, Niemczech i w Rzymie.Cały poematzostał wydany przez Brożka dopiero dziesięć lat pózniej (1629) w drukarniCezarczyka w Krakowie, niezawodnie w szczupłej tylko ilości egzemplarzy,dziś bowiem znamy już tylko jeden jedyny pisemka tego egzemplarz (własnośćBiblioteki Jagiellońskiej w Krakowie).Według niego sporządzono przedrukowego poematu nasamprzód w warszawskim z roku 1854 wydaniu dziełKopernika wraz z tłumaczeniem polskim Ignacego Badeniego, w trzy latapózniej drugi przedruk staraniem dr Franciszka Hiplera (w Monasterze 1857), awreszcie trzeci w cennym dziele tego samego uczonego pt.SpicilegiumCopernicanum (Brunsberga, 1873).Prócz Ignacego Badeniego mamy jeszczedrugie, niemal współczesne tłumaczenie polskie Narbrzana Bętkowskiego(Lwów 1858), mniej jednak od tamtego udałe.Religijny ten poemat, ody w liczbie siedmiu, każda o siedmiu zwrotkach,jest prawdopodobnie utworem młodszych lat Kopernika, brak jednak, jakdotychczas, wskazówek i znamion, które by czas jego powstania pozwoliłydokładniej oznaczyć.Napisany wierszem asklepiadejskim ujmuje ten poematnie dającym się zaprzeczyć wdziękiem i prostotą, a według zdania znawcówposiada rzeczywiste zalety tego rodzaju utworów poetyckich.W niniejszym wydaniu reprodukujemy, z drobniutkimi tylko zmianami,zgrabny przekład polski Ignacego Badeniego. by do niego użył barw właściwych.Ta tajemnica sztuki przez kilkarąk od czasu Kopernika w Akademii Jagiellońskiej przechodziła, oczym dowiedziawszy się w zaufaniu od profesorów, w celubliższego jej poznania do Prus się udałem.W cichościposzukiwałem, lękając się, ażeby tak znakomity wynalazek alboraczej szczątki wynalazku rąk moich nie uszły, albo (ponieważdzisiejsze umysły są zazdrosne i nieużyczliwe), ażeby z niego czegonie uroniono.Wreszcie najprzewielebniejszy śp.Szymon Rudnickiwprowadził mnie do dawnych bibliotek warmińskich, z których jużniejedną zrabowała ręka świętokradcza.Tam, gdy nic nie pomijam,gdy przeglądam najdrobniejsze nawet karteczki, którym bieglimistrzowie znakomite swoje odkrycia powierzają, natrafiamwreszcie na owo Archimedesowskie ������, ������! Kopernikodrzucił dawne 48 obrazów, wprowadził nowych 49, zapewne dlagodności siódemki, albo też (czemu bardziej wierzę), ażeby miałśrodek w równej odległości od krańców: wizerunek bowiemdwudziesty piąty jest zarazem środkowym całego szeregu.Bożedobry! jakże to piękne! jak świetne, jak wspólne wszystkim wiekomi miejscom.Każdy wiersz przedstawia gwiazdę zupełnie dokładnie,czyli (wyrażając się matematycznie) bez żadnej niejasności.Jużprzed szesnastu laty w pierwszej zapowiedzi o tym przedmiociecośkolwiek nadmieniłem.Następnie przed dziesięciu latywyjeżdżając do Italii, w powtórnym wydaniu pod auspicjamiczcigodnego i najprzewielebniejszego Marcina Szyszkowskiego, zBożej łaski biskupa krakowskiego, posłałem kilka ich egzemplarzymałego formatu do Rzymu moim przyjaciołom, mianowicie zaświeleb- nemu Abrahamowi Bzowskiemu1, oraz innym jeszcze osobom wNiemczech.Czy też widział je Bayer2 albo jego następcy? Bóg toraczy wiedzieć.Nie opierają się oni zaiste ani na tych samychzasadach, ani tych samych nie trzymają się środków, lubo do tegosamego celu zdążają.Sądzę, że będą je rozbierali ci, którzy należądo kwitnącej Instytucji Ostrowidzów3.Wolno będzie każdemu,według swego upodobania, rozdzielać niebo, którego dziedzictwo,według Pliniusza, jest wszystkich własnością
[ Pobierz całość w formacie PDF ]