[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Lecz gdy dla przysz³ych dziejopisów chcia³ zostawiæ uporz¹dÂkowany materia³ historyczny, to jednak ludziom rozs¹dnym wytr¹ci³ pióro z rêki, choæ, byæ mo¿e, da³ wdziêczne pole do popisu niedowarzonym i naiwnym, którzy zechc¹ jego dzie³o fryzowaæ rurkami".Równie¿ o tych pamiêtnikach tak siê wypowiada Hircjusz208: „Tak s¹ przez wszystkich chwalone, i¿ raczej zdaj¹ siê odbieraæ pisarzom mo¿noϾ [opracowania tych¿e wypadków], ni¿ dawaæ.Ja podziwiam je wiêcej jeszcze ni¿ inni, wszyscy inni wiedz¹ tylko, jak udatnie i poprawnie je napisa³, ja wiem to jeszcze, jak ³atwo i szybko".Asiniusz Polio uwa¿a, ¿e zosta³y u³o¿one niezbyt starannie i niezupe³nie zgodnie z prawd¹, gdy¿ Cezar w sprawoÂzdaniu z wiêkszoÅ“ci wypadków okaza³ ³atwowiernoϾ w ocenie czynów innych ludzi, swoje zaÅ“ przedstawi³ fa³szywie czy to Å“wiadomie, czy nawet przez zapomnienie, s¹dzi równie¿, ¿e Cezar mia³ zamiar je przerobiæ i poÂprawiæ.Pozostawi³ jeszcze dwie ksiêgi: O analogii209 i tyle¿ Anty-Kato-202 Commentarii de bello Gallico w 7 ks., wydane w zimie 52/51, oraz Commentarii de bello dviii w 3 ks., opisuj¹ce lata 49, 48 przed n.e., nie wydane za ¿ycia Cezara.203 Tzw.Bellum Alexandrinum obejmuje wypadki w Egipcie bezpoÅ“rednio po bitwie pod Farsalos i dalsze a¿ do wrzeÅ“nia 47 r.204 Bellum Africum obejmuje wojnê afrykañsk¹ z bitw¹ pod Tapsus.205 Bellum Hispaniense - wypadki zwi¹zane z bitw¹ pod Mund¹.206 A u l u s H i r t i u s, legat Cezara z wojny galickiej i jego towarzysz we wszystkich etapach wojny domowej.Konsul w r.43 przed n.e.razem z Pans¹.Zgin¹³ pod Mutyn¹ (dziÅ“ Modena) w kwietniu r.43 w bitwie z Antoniuszem.Uzupe³ni³ Pamiêtniki o wojnie galickiej Cezara ksiêg¹ VIII.207 Cic.Brutus 262.208 Bellum Gallicum VIII 5-6.209 Ten traktat poÅ“wiêci³ Cezar Cyceronowi (anomaliÅ“cie).W s³ynnym sporze gramaÂtyków aleksandryjskich z pergameñskimi o to, czy rozwój jêzyka odbywa siê w drodzeROZDZIA£ 56-58 57nów 21°, ponadto poemat pt.Podró¿ 211.Pierwsze dwie spoÅ“ród wy¿ej wymieÂnionych ksi¹g napisa³ podczas przeprawy przez Alpy, kiedy w Galii Przed-alpejskiej po odbytych s¹dach powraca³ do wojska, nastêpne w okresie bitwy pod Mund¹, ostatni¹ podczas dwudziestoczterodniowej podró¿y z Rzymu do po³udniowej Hiszpanii.Zachowa³y siê równie¿ jego listy do senatu, które on pierwszy, zdaje siê, zaczai zginaæ w stronice i w kszta³t no-.tatnika, gdy przedtem konsulowie i wodzowie wysy³ali listy pisane na ca³ej szerokoÅ“ci zwoju.Zachowa³y siê tak¿e jego listy do Cycerona, do bliskich znajomych w sprawach domowych, w których rzeczy wymagaj¹ce tajemnicy podawa³ szyfrem212, tj.tak u³o¿ywszy szereg liter, aby nie da³o siê z nich utworzyæ ¿adnego wyrazu.JeÅ“liby ktoÅ“ chcia³ zbadaæ i przeÅ“ledziæ ten szyfr, musia³by pod ka¿d¹ literê podstawiæ czwart¹ z kolei literê abecad³a, tj.D zamiast A, i tak samo zmieniaæ resztê.Przytaczane s¹ tak¿e jego pewne dzie³a m³odzieñcze, jak Pochwa³a Herkulesa, tragedia Edyp, równie¿ Zbiór powiedzeñ.August w bardzo zwiêz³ym i prostym liÅ“cie skierowaÂnym do Pompejusza Makra, któremu powierzy³ zarz¹d bibliotek, zaÂbroni³ publikacji tych wszystkich pisemek.57.Wielk¹ posiada³ sprawnoϾ we w³adaniu broni¹ i jeŸdzie konnej, na trudy niewiarygodnie wytrzyma³y.W czasie marszu zawsze na czele wojska, niekiedy na koniu, czêœciej pieszo, z g³ow¹ odkryt¹ w czasie skwaru czy s³oty.Najd³u¿sze odleg³oÅ“ci przebywa³ z nies³ychan¹ szybkoÅ“ci¹, nie wo¿¹c z sob¹ ¿adnego baga¿u, potrafi³ robiæ po sto mil dziennie na wyÂnajêtym ch³opskim wozie.JeÅ“li rzeki stawa³y mu na przeszkodzie, przeÂprawia³ siê wp³aw lub podtrzymywany przez skórzane wory nadmuchane powietrzem.Bardzo wiêc czêsto wyprzedza³ goñców, spiesz¹cych z rozkaÂzami od niego.58.W dzia³aniach wojennych trudno powiedzieæ: zuchwalszy czy przeÂzorniejszy.JeÅ“li prowadzi³ wojsko drog¹ kryj¹c¹ zasadzki, zawsze najpierw bada³ dok³adnie okolice.I do Brytanii przeprawi³ wojsko nie wczeÅ“niej, a¿ uprzednio i osobiÅ“cie zbada³ porty, warunki ¿eglugi i dostêp do wyspy
[ Pobierz całość w formacie PDF ]