[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.226).SÅ‚absza wersja tego planu to podziaÅ‚ oddziaÅ‚uszkolnego na kilkuosobowe zespoÅ‚y.PojÄ™cie metody ksztaÅ‚ceniaMetodÄ… ksztaÅ‚cenia nazwiemy sposób kierowania uczeniem siÄ™.Bliższe okreÅ›lenia metody ksztaÅ‚cenia nawiÄ…zujÄ… do sformuÅ‚owania Kotar-biÅ„skiego: sposób systematycznie stosowany , co należy rozumieć jako powta-rzalność dziaÅ‚ania w odpowiednich sytuacjach (1961, s.526).PodkreÅ›lane bywajÄ…:czynnoÅ›ciowy charakter metody, Å›wiadomość jej stosowania i ukierunkowaniena zmiany w uczniach (OkoÅ„, 1987, s.270), a także inicjatywa nauczyciela orazrównolegÅ‚ość zmian poznawczych i emocjonalnych w uczniach (Kruszewski,2004, s.186).O skutecznoÅ›ci metody ksztaÅ‚cenia i o celowoÅ›ci jej wielokrotnegostosowania stanowiÄ… zatem osiÄ…gniÄ™cia uczniów.Krzysztof Kruszewski tak tÅ‚umaczy zakres pojÄ™cia metoda ksztaÅ‚cenia (1987b,s.146): Nauczyciel postÄ™puje «jakoÅ›» z materiaÅ‚em nauczania, postÄ™puje «jakoÅ›»z uczniami i wskutek tego doprowadza do powstania w psychice uczniów jakichÅ›zmian.Jeżeli zamiast «jakoÅ›» napiszemy «tak a tak» i dodamy, że «tak a tak» po-wtarza siÄ™ w pewnych okolicznoÅ›ciach jako Å›wiadomie stosowany sposób postÄ™-powania ukierunkowany na «taki a taki» cel, to tym samym zakreÅ›limy graniceznaczenia terminu metoda ksztaÅ‚cenia.W dydaktyce tradycyjnej dydaktyce nauczyciela metody ksztaÅ‚cenia (na-uczania) odgrywaÅ‚y, obok zasad nauczania, pierwszoplanowÄ… rolÄ™, a dydaktykiprzedmiotowe (szczegółowe), okreÅ›lajÄ…ce cele, treść, metody i organizacjÄ™ ucze-nia siÄ™ poszczególnych przedmiotów szkolnych, nazywano metodykami.Pano-waÅ‚o przekonanie, że wszystko zależy od nauczyciela , a nauczyciel to metoda ,podnoszÄ…ce znaczenie zarówno osoby nauczyciela, jak i jego swoistego postÄ™po-wania.W autorytarnych systemach ksztaÅ‚cenia pojawiaÅ‚y siÄ™ jednak podrÄ™czni-kowe wzorce metod, ograniczajÄ…ce inicjatywÄ™ nauczycieli.WspółczeÅ›nie staramy siÄ™ unikać w dydaktyce gotowych wzorów, a pobudzaćpomysÅ‚owość metodycznÄ… nauczycieli.Sprzyja temu ich rosnÄ…ce wyksztaÅ‚ceniei coraz wiÄ™ksza dostÄ™pność zaawansowanego wyposażenia dydaktycznego.Twórczość metodyczna nauczycielaJak nauczyciel ma tworzyć oryginalne metody ksztaÅ‚cenia? Krzysztof Kru-szewski proponuje mu oparcie siÄ™ na psychologii, a dokÅ‚adniej wykorzystaćB.Niemierko, KsztaÅ‚cenie szkolne, Warszawa 2007,ISBN 978-83-60807-11-8, © by WAiP 2007Twórczość metodyczna nauczyciela203zwiÄ…zek z mechanizmami psychologicznymi.To wyznacza, jego zdaniem, pięć wymiarów każdej metody ksztaÅ‚cenia (1987b, s.194 205):1.Poziom regulacji czynnoÅ›ci.Od uczenia siÄ™ przez warunkowanie, obej-mujÄ…cego Å‚aÅ„cuchy ukÅ‚adów bodzca i reakcji (jak przy starannym pisaniuw poliniowanym zeszycie), do regulacji czysto intelektualnej (jak przy roz-wiÄ…zywaniu zadaÅ„ matematycznych przez wglÄ…d w strukturÄ™ zależnoÅ›cimiÄ™dzy zmiennymi).2.Operacje na obiekcie poznania.Od bezpoÅ›redniego, autentycznego po-znawania rzeczywistoÅ›ci (jak w toku pracy na szkolnej dziaÅ‚ce ogrodni-czej) do poznania poÅ›redniego, wysoko symulowanego (jak w toku pracyz mapÄ… lub z tekstem werbalnym).3.Stosunek do schematów wewnÄ™trznych.Od stosowania gotowych sche-matów poznawczych (zapamiÄ™tywania, ćwiczenia, uczenia siÄ™ reproduk-tywnego) do wytwarzania nowych schematów (odkrywania, uczenia siÄ™produktywnego).4.Aktywność w procesie interioryzacji.Od operacji pokazanych lub opi-sanych przez nauczyciela (jak przy demonstrowaniu algorytmu dziaÅ‚aniaarytmetycznego) do operacji wytworzonych jako wyobrażenie (myÅ›loweuwewnÄ™trznienie, czyli interioryzacjÄ™) czynnoÅ›ci zewnÄ™trznych, wyko-nywanych etapami (jak przy budowaniu, Å‚Ä…czeniu, rozÅ‚Ä…czaniu i porów-nywaniu wielkoÅ›ci zbiorów).5.Zaprogramowanie czynnoÅ›ci uczenia siÄ™.Od uczenia siÄ™ spontaniczne-go, swobodnego, metodÄ… prób i bÅ‚Ä™dów, do nauczania programowanego,w którym sekwencja bodzców i reakcji jest dokÅ‚adnie okreÅ›lona, wypró-bowana i współczeÅ›nie komputerowo sterowana
[ Pobierz całość w formacie PDF ]