[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Ostrzegawcze spojrzenia - właściwe stosowanie hamulców i ukła-du sterowaniaBywają sytuacje, w których dzieci powinny zobaczyć ostrzegawcze spojrzenia rodzi-ców.Mama Molly stanowi typowy przykład wyczerpanego rodzica. Rozwijanie inteligencji emocjonalnej 273Molly opiera się o matkę, a łokciem uciska jej udo.Macha obrazkiem w odle-głości pięciu centymetrów od oczu mamy, co grozi jej uszkodzeniem oka.Krzywiąc się i mrugając powiekami, kobieta zmienia pozycję, by zmniejszyćból i odzyskać nieco wolnej przestrzeni.Usilnie próbuje dokończyć zdanie, od-zyskać wątek.Rzuca dziewczynce ostrzegawcze spojrzenie, a ta uśmiecha siędo mnie szeroko i nawet po szybkim zlustrowaniu sytuacji matki nie zmieniawyrazu twarzy.Rodzice powinni powstrzymać dziecko, które praktykuje ten rodzaj braku wraż-liwości.Mogą mu na przykład powiedzieć: Musisz się znajdować w odległości metraode mnie, dopóki nie znajdę czasu, żeby cię nauczyć, jak masz się zachowywać, sie-dząc obok mnie.Dam ci znać, kiedy będę miała dla ciebie czas".Kiedy rodzic maczas dla dziecka, następuje kolejna część pouczenia, przy czym dziecko powinno wy-jaśnić, dlaczego tak się zachowywało.Słyszałam, jak dzieci podawały takie przyczy-ny: Nie lubię czekać aż przestanie mówić", Nie chcę, żeby mówiła o mnie innymludziom" albo Nigdy wcześniej nie widziałam jej twarzy".Dzieci, które były w przeszłości maltretowane, twierdzą często, że poprzedniopiekunowie nieustannie je ignorowali.Rodzice mogą zapytać dziecko, jak się czuło,kiedy nikt nie zauważał jego wyrazu twarzy czy smutnych spojrzeń.Pytają, czy chcezachowywać się w ten sam sposób, jak ludzie, którzy je krzywdzili, czy też woli pa-trzeć w oczy członków rodziny i stać się osobą wrażliwą, taką jak kochające je bli-skie osoby.Dzieci prawie zawsze wybierają drugą opcję.Niektóre dzieci, widząc ostrzegawcze spojrzenia, wpadają w szał, gdyż wywołująone u nich tragiczne wspomnienia z czasów, kiedy były krzywdzone.Nauczycielemają często szczególne trudności, żeby zapanować nad klasą w czasie lekcji muzykii kultury fizycznej, co niekorzystnie odbija się na dzieciach wymagających dobrej or-ganizacji i pomocy w przystosowaniu się.Jeśli owi nauczyciele wysyłają ostrzegaw-cze spojrzenia, dzieci mogą stać się bardziej zestresowane i zacząć przejawiać nad-czynność ruchową.Chcąc je uodpornić na takie spojrzenia, rodzice mogą w domuprzeprowadzać z dziećmi odpowiednie ćwiczenia.Dzieci mogą się nauczyć reagowaćna spojrzenia sygnalizujące Popraw się!" i zrozumieć, że nie oznaczają one wrogo-ści.Pracując wspólnie przed dużym lustrem, rodzice i dzieci nie tylko uczą się zna-czenia własnych spojrzeń, ale odgrywają też role nauczycieli czy osób z autorytetem.Pomaga to odczulić" dzieci w ten sposób, że zaczną rozumieć konieczność ograni-czenia niektórych zachowań.Dzieci mające problemy z odczytywaniem ostrzegawczych sygnałów, kiedy napo-tykają na swej drodze rozzłoszczonych rówieśników czy nieprzewidywalne, poten-cjalnie niebezpieczne sytuacje, często nie potrafią odpowiednio zareagować.Raczejzbliżają się, niż oddalają.Rodzice powinni odegrać z dziećmi tego rodzaju sytuacjepo to, żeby mogły zobaczyć wyraz twarzy, spróbować przeprowadzić jego interpre-tację i wycofać się. 274 ADOPCJA I PRZYWIZANIEDziewczynka podchodziła do brata, gdy miał napady złego humoru.W po-przednim domu wspierała go, kiedy dostawał lanie.W nowym domu wciąż siędo niego zbliżała, mimo iż nie działa mu się krzywda.W rezultacie regularniespadały na nią ciosy i kopniaki.Również w przedszkolu podchodziła za bliskodo zdenerwowanych dzieci.Jedną z lekcji, którą przećwiczyła z rodzicami, było unikanie rozzłoszczo-nych dzieci.Chodziło o to, żeby rozpoznała zdenerwowaną minę, zinterpreto-wała ją, a potem przeszła na drugi koniec pokoju.Podczas odgrywania tejscenki, jej brat powiedział niepytany, że chce, żeby siostra nie podchodziła doniego, kiedy on jest w złym humorze.- Bez ciebie szybciej się uspokoję - stwierdził.Dzieci z ADHD i PTSD cechuje wyjątkowa skłonność do angażowania się w nie-bezpieczne sytuacje.Odgrywanie ról pozwala im przećwiczyć omijanie niebezpie-czeństw i pomaga utworzyć nowe wzorce motoryczne (ruchowe) skierowane na wy-cofywanie się.Rozumienie mowy ciałaZachowanie właściwej postawy ciała i dystansu fizycznegoNiektóre dzieci nie są świadome tego, jaki fizyczny dystans zachowują wobec innychosób.Paradoks polega na tym, że dzieci, które wzdragają się przed kontaktem fizycz-nym, często tego samego dnia zachodzą rodzicom drogę bądz szturchają ich.Problemjest ten sam, tylko inaczej się objawia.Dzieci te ogranicza zarówno brak informacjina temat własnego ciała, jak i problemy z zaakceptowaniem fizycznego kontaktu.Rodzice mogą zbadać eksperymentalnie, jaką fizyczną bliskość są w stanie zaak-ceptować oni sami i ich dziecko.Jest to zabawne ćwiczenie.Rodzice, na przykład,w odpowiedni sposób będą dotykać rąk, pleców, głowy i innych części ciała dziecka,a ono zrewanżuje się im tym samym.Kiedy rodzic stwierdzi: Ooo.dobrze!", dziec-ko poczuje satysfakcję, że zna się na rzeczy.W trakcie tego ćwiczenia dziecko na ogółzachowuje powagę, często jednak daje się wciągnąć w żarty i chichoty.Rodzice zwy-kle nie są całkiem poważni i na koniec trochę łaskoczą.Mogą jeszcze oznajmić, żeszkoda, iż dziecko nie miało do tej pory sposobności nauczyć się pieszczot i przytula-nia, ale bez problemu może teraz nadrobić te zaległości
[ Pobierz całość w formacie PDF ]