[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.cyklu 8-letniego i 5.Xiuhmolpilli, czyli wiązki lat" cyklu 52-letniego.Pierwszy z tych systemów, zwany przez kronikarzy hiszpańskich świętami ruchomymi", byłwyznaczony w ramach 20 Trzynastek Tonalpohualli, w powiązaniu z imionami kalendarzowymibóstw; biegł on niezale\nie od świąt cyklu rocznego.Natomiast mogły tu występować zbie\nościz cyklami większymi, tj.4- i 8-letnim, jak to sugeruje Sahagun.Niestety, nie dysponujemy, poza kilkoma wyjątkami, pełnymi opisami.Mo\na powiedzieć, \e byłto system dostosowany do uczestnictwa poszczególnych grup społeczno-profesjonalnych.Dlauzmysłowienia sobie charakteru tych świąt posłu\y nam odpowiedni tekst Sahaguna, który zawieraskrótowe opisy 14 takich świąt.Ponadto, jedno z nich, poświęcone Słońcu V-tej Ery, będzieuwzględnione w pełnym opisie Durana.Chodzi o święto celebrowane przez azteckie zakonymilitarno-religijne Orłów i Jaguarów.Da to nie tylko obszerniejszy wgląd w typ święta cykluTonalpohualli, ale przy okazji - w organizację i funkcje tych zakonów.250 Tak więc.tekst Sahaguna niesie następujące informacje: Inne święta mają ruchome, które sięodbywają zgodnie z biegiem dwudziestu znaków, które czynią cykl 260 dni.Stąd te\ te świętaruchome przypadają w jednym roku w danym miesiącu, a w innym, w innym, i zawsze sięzmieniają.(.) Pierwsze święto ruchome celebruje się ku czci Słońca w znaku, który się nazywaCe Ocelotl (1-Jaguar), w czwartym Domu, który się nazywa 4-Ollin (4-Ruch).W czasie tegoświęta ofiarowują wizerunkowi Słońca przepiórki i okadzają je.W południe zabijają przed nimjeńców ku czci Słońca.W tym samym dniu wszyscy wykrwawiają sobie uszy, mali i wielcy, kuczci Słońca i ofiarowują mu tę krew (.).W tym samym znaku, w siódmym Domu (7-Kwiat) czyniąświęto wszyscy malarze i hafciarki.Pościli przez 40 dni, inni przez 20, aby uzyskać dobre wyniki wmalowaniu i tkaniu swych dzieł.Ofiarowują na tę okazję przepiórki i kadzidło, oraz czynią inneuroczystości, mę\czyzni dla boga Chicome-xochitl (7-Kwiat = Xochipilli), a kobiety dla boginiXochiquetzal (=Drogocenny Kwiat) (.).W trzecim znaku, który się zwie Ce Mazatl (1-Jeleń), wpierwszym Domu, robili święto boginiom, które się nazywały Cihuapipiltin (=Ubóstwione Kobiety),poniewa\ powiadali, \e schodziły wówczas na ziemię.Przystrajali ich wizerunki papierami i składaliofiary.(.) W znaku, który się nazywa Ce Mazatl, w drugim Domu, który się nazywa 2-Tochtli (2-Królik), czynili wielkie święto bogu imieniem Iząuitecatl (=Mieszkaniec Izquitlan), który jest drugimbogiem wina, ale nie tylko jemu, lecz wszystkim bogom wina, których jest wielu.Bardzo pięknieprzyozdabiali jego wizerunek w jego świątyni.Ofiarowali mu po\ywienie, oraz śpiewali i tańczyliprzed nim.Na dziedzińcu jego świątyni ustawiali dzban Octli (=napój z agawy), a napełniali goci, którzy byli karczmarzami, a\ po krawędz.Szli pić wszyscy, którzy chcieli pić.Mieli pewnetrzciny, przez które pili.Karczmarze szli napełniając dzban w ten sposób, \e zawsze był pełny.Zasadniczo czynili to ci, którzy od nowa ścinali agawę.Pierwszy sok, który wyciskali, przynosili dodomu tego boga, jako pierwociny.(.) W znaku zwanym Ce Xochitl (1-Kwiat), w pierwszym Domu,wielkie święto czynili władcy i panowie.Tańczyli i śpiewali na cześć tego znaku i czynili innerozrywki.Wyciągali więc najbogatsze pióra, którymi się przyozdabiali na pochód.W tym te\ święciewładca obdarzał łaskami ludzi wojny, śpiewaków i tych z pałacu.(.) W znaku zwanym Ce Acatl (1-Trzcina), w pierwszym Domu, czynili wielkie święto Quetzalcoatlowi, bogu wiatrów, panowie iwładcy.Zwięto to robili w domu zwanym Calmecac, który był domem zamieszkiwanym przezkapłanów idolów, i gdzie wychowywali się chłopcy.W domu tym, który był jak klasztor, znajdowałsię posąg Quetzalcoatla.W tym dniu przybierali go w bogate ozdoby i ofiarowywali przed nimpachnidła i po\ywienie mówiąc, \e był to znak Quetzalcoatla.(.) W znaku, który się nazywał CeMiquiztli (1-Zmierć), w pierwszym Domu, robili władcy i panowie wielkie święto Tezcatlipoce,który był wielkim bogiem.Powiadali, \e był to jego znak.Skoro wszyscy oni mieli swe miejscamodlitwy w swych domach, gdzie trzymali wizerunki tego boga i wielu innych, to w tym dniuozdabiali jego posąg i ofiarowywali pachnidła, kwiaty i po\ywienie, oraz składali w ofierze przepiórkiprzed nim, odcinając im głowy.Czynili to nie tylko władcy i panowie, lecz tak\e wszyscy ludzie,którzy mieli na uwadze to święto.To samo czyniło się w calpules (=świątynie dzielnicowe) i wewszystkich świątyniach.Wszyscy modlili się do tego boga i domagali się jego łask, gdy\ był on251 wszechpotę\ny (.).W znaku, który się nazywał Ce Quiahuitl (1-Deszcz), w pierwszym Domu,czynili święto boginiom, które nazywały się Cihuapipiltin.Mówili, \e były to kobiety, które zmarłyprzy pierwszym porodzie (zob.rozdz.4).Powiadali, \e stawały się boginiami i mieszkały w DomuSłońca, i \e kiedy rządził ten znak, to schodziły na ziemię i obcią\ały ró\nymi chorobami tych,których spotykały na zewnątrz ich domów i wobec tego nie śmieli w tych dniach wychodzić zdomów.Mieli zbudowane kaplice ku czci tych bogiń we wszystkich dzielnicach, gdzie były dwieulice.Nazywali je Cihuateocalli (=Zwiątynie Bogiń), albo inną nazwą Cihuateupan.W tychkaplicach trzymali posągi owych bogiń i w tych dniach ozdabiali je papierami, które nazywaliamateteuitl (=Papier Skropiony Kauczukiem).W czasie tego święta tych bogiń zabijali ku ichczci skazanych na śmierć za jakiś występek tych, którzy przebywali w więzieniach.(.) W znakuzwanym Ce Quiahuitl, w czwartym Domu, który nazywał się 4-Ehecatl (4-Wiatr), a który byłDomem bardzo nieszczęśliwym, zabijali złoczyńców, którzy byli więzieni, oraz władca miał wzwyczaju zabijać pewnych niewolników przez zabobon.Kupcy zaś i handlowcy pysznili się idemonstrowali klejnoty, którymi handlowali, wyciągając je, aby wszyscy je widzieli.Potem jedli ipili w nocy.Brali kwiaty i pewne trzciny z pachnidłami i siedząc ka\dy rozpoczynał opowieści otym, co zyskał w ró\nych dalekich krainach, które osiągał i obra\ał tych, którzy wędrowali zamałym i nie posiadali tyle, co on - ani te\ nie wędrowali do tak dalekich krain.Mieli z tegouciechę i szyderstwo jedni z drugich, przez większą część nocy (.).W znaku, który nazywał sięCe Malinalli (1-Trawa), w drugim Domu zwanym Ome acatl (2-Trzcina), czynili wielkie święto,poniewa\ powiadali, \e był to znak Tezcatlipoki.W czasie tego święta robili wizerunek Omecatla iktokolwiek był pobo\ny, to zanosił go do swego domu, aby mu błogosławił i pomna\ał jegogospodarstwo.A kiedy ten zestarzał się, trzymał go dalej i nie chciał go wyrzucać.Ten, ktochciałby wyrzucić ów wizerunek spodziewał się, \e następnym razem będzie rządził ten znak iwówczas przyniesie go stamtąd, skąd go brał.(.) W znaku nazywanym Ce Tecpactl (1-Nó\), wpierwszym Domu, ściągali wszystkie ozdoby z Huitzilopochtli (Koliber Południowy), oczyszczali je iodkurzali, a kładli na słońcu.Powiadali, \e był to jego znak i znak Camaxtle (=?,tlaxcalański bóg myślistwa).Czynili to w Tlacatecco.Tu kładli w tym dniu wiele ró\nych rodzajówdobrze przyrządzonych potraw jakie jedzą władcy i wszyscy prezentowali je przed jego posągiem
[ Pobierz całość w formacie PDF ]