andrzej mencwel, antropologia kultury

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Richard Owen, który stał się jednym z najbardziej zagorzałychoponentów Darwina, nie tylko wierzył w Plan, ale jego paleontologiczne teorie byłytakże przesiąknięte koncepcjami archetypowymi.Zmierć jako narzędzie kontrolipopulacji, utrzymujące równowagę między gatunkami zgodnie z ekonomią przyrody,była starą teorią naturalnej teologii.Naturalna selekcja była wykorzystywana przezEdwarda Blytha jako argument za niezmiennością gatunków.Malthus był całkowicieortodoksyjnym zwolennikiem Planu.[.]Ocena Darwina jego własnej pracy wydaje się właściwa.Potrafił on wyjaśnić mecha-nizm zmian gatunkowych dzięki złożeniu poszczególnych fragmentów, które leżałyrozrzucone dookoła niby dodatkowe kółka zegara, w nową konstrukcję, gdzie podsta-wową siłą napędową była selekcja naturalna.Większość naukowych oponentów kła-dła nacisk na to, że to mu się właśnie nie udało.Sam Darwin był przeciwnikiem dowodu z celowości.Nie zgadzał się z Platońskąkoncepcją idei ani też z witalistycznymi teoriami ewolucji, które związane byłyz idealistycznym spojrzeniem na rzeczywistość.Jego nowy model uniknął zalążkówprawzoru, niewidzialnej ręki powodującej powstawanie rzeczy, naturalnych cykli, takichjak młodość, dojrzałość i utrata sił, oraz teologicznej eschatologii.W teorii Darwinanie istniał czas ostateczny, w którym człowiek miał osiągnąć doskonałość.Definicjadoskonałości uległa przeformułowaniu i nabrała znaczenia zdolności do optymalnegoprzystosowania się do warunków zewnętrznych.Bieg czasu stał się procesem otwartym,nie posiadającym określonego końca.Historycy przejęli Darwinowskie spojrzenie naczas i procesy dziejowe, teologiczny czas historii ustąpił miejsca zwykłemu matema-tycznemu czasowi linearnemu.Koncepcje różnego rodzaju eschatonu: ostateczności ta-kich jak doskonałość człowieka przetrwały, ale przez krytykę historyczną zostałyuznane za spekulatywne, metafizyczne lub filozoficzne i jako takie usunięte z obszaruwłaściwych zainteresowań historyków.Studium Francisa C.Habera The Darwinian Revolution in the Concept of Time pochodzi z tomu The Study ofTime, wydanego w 1972 roku.Przedruk według wydania polskiego: Francis C.Haber, Darwinowska rewolucja w pojęciu czasu, przeł.Marek K.Mlicki, [w:] Czas w kulturze, wybór, oprac., wstęp Andrzej Zajączkowski, PIW, Warszawa 1988, s.377-402.Pominięto większość przypisów.117ZagadnieniaCzas świecki i czas święty, odwracalność i cykliczność czasu świętego, reaktualiza-cja mitów funkcja ontofaniczna i wzorotwórcza; antropomorficzność i lokalnośćczasu cyklicznego, chrystianizacja czasu: od świata bez historii , do historii świę-tej , od czasu świętego do roku liturgicznego, czas wsi i czas miasta czas Kościo-ła i czas kupca ; teologiczne i teleologiczne modele czasu ich przezwyciężanie:laicyzacja, mechanizacja, kwantyfikacja, zegar jako figura przeżywania czasu, Darwi-nowskie otwarcie czasu linearnego.Lektury uzupełniająceBachtin Michaił, Formy czasu i czasoprzestrzeni w powieści, [w:] tegoż autora, Pro-blemy literatury i estetyki, przeł.W.Grajewski, Warszawa 1982, s.278-488.Banaszczyk Tadeusz, Czas jako kategoria społeczna.Wstępne rozważania socjolo-giczne o czasie, Wrocław 1981.Zwłaszcza rozdz.I, Rozwój pojęć o czasie spo-łecznym, s.18-48.Braudel Fernand, Historia i nauki społeczne: długie trwanie, przeł.B.Geremek, [w:]tegoż autora, Historia i trwanie, przedmowa B.Geremek i W.Kula, Warszawa1971, s.46-89.Charbonnier Georges, Rozmowy z Claude L�vi-Straussem, przeł.i nota J.Trznadel,Warszawa 1968.Rozdz.pt.Zegary i maszyny parowe, s.25-35.Czas w kulturze, wybór, oprac., wstęp A.Zajączkowski, Warszawa 1988.Zwłaszczastudia J.Le Goffa: Czas Kościoła i czas kupca, przeł.A.Frybes, s.331-356; Odczasu średniowiecznego do czasu nowożytnego, przeł.A.Frybes, s.357-374.Eliade Mircea, Traktat o historii religii, przeł.J.Wierusz-Kowalski, wstęp L.Koła-kowski, posłowie S.Tokarski, Aódz 1993.Rozdz.Xl, Czas święty i mit wiecz-nego rozpoczynania na nowo, s.373-393.Geremek Bronisław, Człowiek i czas: jedność kultury średniowiecznej, [w:] KulturaPolski średniowiecznej, X-XIII wiek.red.J.Dowiat, Warszawa 1985, s.432-482.Hall Edward T., Bezgłośny język, przeł.R.Zimand i A.Skarbiriska, słowo wstępne M.Płachecki, Warszawa 1987.Rozdz.1, Głosy czasu, s.27-42, i 9, Mowa czasu akcenty amerykańskie, s.141-160.Iwanow Wiaczesław, Kategoria czasu w sztuce i kulturze XX wieku, przeł.W.Krze-mień, [w:] Znak, styl, konwencje, red.M.Głowiński, Warszawa 1977, s.242-287.Needham Joseph, Wielkie miareczkowanie.Nauka i społeczeństwo w Chinach i naZachodzie, przeł.I.Kałużyńska, Warszawa 1984.Rozdz.7, Czas i człowiekWschodu, s.240-338.Pawluczuk Włodzimierz, %7ływioł i forma.Wstęp do badań empirycznych nad kulturąwspółczesną.Warszawa 1978.Rozdz.III, Czas, � 1-3, s.123-175.Pomian Krzysztof, Przeszłość jako przedmiot wiary.Historia i filozofia w myśli śre-dniowiecza, Warszawa 1968.Rozdz.III, Trwanie i zmiana, s.88-150.118Poulet Georges, Rozważania o czasie ludzkim, przeł.W.Błońska, [w:] tegoż autora,Metamorfozy czasu.Szkice krytyczne, wybór J.Błoński, M.Głowiński, przed-mowa J.Błoński, Warszawa 1977, s.25-69.Topolski Jerzy, Zwiat bez historii, Warszawa 1976.Rozdz.II, Zwiat bez historii, s.18-40.Tarkowska Elżbieta, Czas w społeczeństwie: problemy, tradycje, kierunki badań,Wrocław 1987, s.184.Tarkowska Elżbieta, Czas w życiu Polaków.Wyniki badań, hipotezy, impresje, War-szawa 1992, s.168.Tuan Yi-Fu, Przestrzeń i miejsce, przeł.A.Morawińska, wstęp K.Wojciechowski,Warszawa 1987.Rozdz.9, Czas w przestrzeni doświadczanej, s.152-172; 13,Czas i miejsce, s.224-247119IVPRZESTRZECMircea EliadeZwięty obszar i sakralizacja świataJednorodność przestrzeni a hierofaniaDla człowieka religijnego p r z e s t r z e ń n i e j e s t j e d n o r o d n a ; sąw niej rozdarcia, pęknięcia: są fragmenty przestrzeni jakościowo różne od in-nych [ Pobierz całość w formacie PDF ]

ebook - pobieranie - do ÂściÂągnięcia - pdf - download

Podobne