[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Działanie.Przetwory z owoców kopru ogrodowego działają rozkurczowo na mięśnie gład-kie przewodu pokarmowego, a w mniejszym stopniu dróg żółciowych i moczowych.Pobudza-ją jednocześnie wydzielanie soku żołądkowego i poprawiają przyswajanie składników pokar-mów, a ponadto hamują rozwój drobnoustrojów w jelitach.U niektórych osób zwiększają nie-znacznie ilość wydalanego moczu.Pobudzają czynność gruczołów mlecznych u kobiet kar-miących.Przenikają jednak do mleka matki i wywierają słabe działanie wiatropędne na nie-mowlęta.Działania niepożądane.Przetwory z kopru ogrodowego, stosowane w zalecanych niżejdawkach leczniczych, nie wywołują objawów szkodliwych dla zdrowia.Zastosowanie.Napary z owoców kopru ogrodowego stosuje się przede wszystkim w zabu-rzeniach trawiennych.Są one bezpiecznym środkiem wiatropędnym i mogą być nawet poda-wane niemowlętom.Zaleca się je młodzieży i osobom w wieku podeszłym jako lek przeciw-skurczowy i zwiększający wydzielanie soku żołądkowego w niezbyt nasilonych przypadkachniestrawności.Przetwory.Napar dla dzieci: rozdrobnić 1/3-1/2 łyżki owoców kopru ogrodowego i zalać 1szklanką wody wrzącej.Naparzać pod przykryciem 15-20 min.Odstawić na 10 min i przece-dzić.Podawać dzieciom doustnie 1-3 łyżki, zależnie od wieku, 2-3 razy dziennie bezpośredniopo posiłkach, w zaburzeniach trawiennych; oseskom po 1/2-1 łyżeczce naparu, który możnadodać do butelki z mlekiem lub podać doustnie po karmieniu.Napar dla dorosłych: rozdrobnić 1/2-1 łyżki owoców kopru ogrodowego i zalać 1 szklankąwody wrzącej.Naparzać jak wyżej.Pić 1/3-1/2 szklanki 2-3 razy dziennie po posiłkach w małonasilonych zaburzeniach trawiennych.202 62.KOPYTNIK POSPOLITYAsarum europaeum L.Jest to roślina wieloletnia z rodziny Kokornakowatych (Aristolochiaceae), występująca wcienistych lasach liściastych i mieszanych oraz w zaroślach od Francji poza wschodnie granicePolski, również we Włoszech, na Bałkanach, Turcji i na Syberii.W Polsce jest dość pospolitaw całym kraju.Kopytnik jest rośliną do 10 cm wysoką, wykształcającą pełzające, silnie rozgałęzione kłączez licznymi nitkowatymi, krótkimi korzeniami.Aodyga czerwonawofiole-Kopytnik pospolity (wg T.Hajka, 1562)203 towonabiegła, również pełzająca, przeważnie z 2-3 liśćmi.Poszczególne liście na długich,owłosionych ogonkach są okrągławonerkowate, zbliżone kształtem do odcisku końskiego ko-pyta, skórzaste, od strony górnej ciemnozielone, błyszczące, od strony dolnej - jaśniejsze, ma-towe, zimotrwałe.Kwiaty pojedyncze, brunatnoczerwone, dzwonkowate, wyrastają z pachwinliści tuż przy ziemi i są zapylane przez mrówki i inne pełzające owady.Kwitnie od marca domaja.Cała roślina, zwłaszcza po roztarciu, wydziela zapach pieprzowy.Kopytnik objęty jestczęściową ochroną gatunkową.Surowiec.Zbiera się od wiosny do jesieni całą roślinę, wykopując ją wraz z częścią nad-ziemną, otrząsa z ziemi i rozkłada pojedynczą warstwą w cieniu i przewiewie.Następnie dosu-sza w suszarni ogrzewanej w temp.około 30�C.Otrzymuje się ziele kopytnika z korzeniami -Herba Asari cum radicibus.Powinno ono zawierać minimum 0,8% olejku eterycznego.Jedy-nie w lecznictwie ludowym są stosowane same liście kopytnika - Folium Asari.Podstawowe związki czynne.Ziele zawiera około 1,5% olejku eterycznego, ale ilość ta jestzmienna i zależy od miejsca zbioru oraz przypuszczalnie od właściwości genetycznych.W li-ściach znaleziono 0,13-0,24% olejku, natomiast w organach podziemnych do 3,6%, a w po-chodzących z gór nawet do 8,25%.Podstawowym składnikiem olejku jest trans-izoazaron,oprócz niego są małe ilości izomerów azaronu, aldehydu azarylowego, safrolu i innych.Znanesą jednak rasy chemiczne kopytnika, w których podstawowym składnikiem olejku eterycznegojest trans-izoelemicyna lub eter metylowy trans-izoeugenolu.Ponadto ziele zawiera około6,5% garbników, związki cukrowe, żywicowe, sole mineralne (około 8%), pochodną kumary-nową i inne.Brak alkaloidów.Działanie.Kopytnik i jego przetwory działają pobudzająco na czynności wydzielnicze róż-nych narządów.Najbardziej znaczące jest wzmaganie wydzielania śluzu przez błony śluzoweżołądka, jelit i oskrzeli, następnie zwiększanie wydalania moczu i potu.Działają także rozkur-czowo na jelita i oskrzela, zapobiegają i przeciwdziałają kurczom w obrębie układu trawienne-go i oddechowego.Są też środkiem wykrztuśnym ułatwiającym usuwanie śluzu zalegającegow górnych drogach oddechowych z jednoczesnym przywróceniem swobodnego, naturalnegoruchu nabłonka rzęskowego.Kopytnik wywiera również wpływ hamujący na sferę psychicznąi przewodzenie bodzców w obrębie ośrodkowego układu nerwowego.Działa w sposób zbliżo-ny, a może nawet identyczny, do środków uspokajających i auksjolitycznych.Działa równieżprzeciwbakteryjnie.Działania niepożądane.Większe dawki surowca, niż zalecane, powodują wiele objawówszkodliwych.Najpierw pojawiają się nudności i podrażnienie żołądka, następnie wymioty ibiegunka.U kobiet następuje przekrwienie narządów miednicy małej i w przypadku ciąży ist-nieje grozba poronienia.Opisano jeden z przypadków poronienia, w którym doszło również do lekkiego porażeniapołowiczego
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
