[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.StÄ…d za-mysÅ‚y jego szÅ‚y w tym kierunku, by uwikÅ‚ać ojczyznÄ™ w wielkie i przewlekÅ‚eprzedsiÄ™wziÄ™cia wojenne i zmusić jÄ… do niestrudzonego wysiÅ‚ku skutkiemstrachu, a przez to zapewnić sobie bezpieczeÅ„stwo wÅ‚asne i przyjaciół.WidziaÅ‚,że w Libii i poddanej mu Hiszpanii panuje zupeÅ‚ny spokój; jeÅ›liby zaÅ› udaÅ‚o siÄ™doprowadzić do wojny z Rzymianami, czego gorÄ…co pragnÄ…Å‚, to należaÅ‚ooczekiwać, że pogrąży to KartagiÅ„czyków na dÅ‚ugi czas w troskach i strachu.Sam albo odniesie zwyciÄ™stwo i zdobÄ™dzie sobie sÅ‚awÄ™ nieÅ›miertelnÄ…, ojczyzniezaÅ› zapewni panowanie nad Å›wiatem (bo po pokonaniu Rzymu nie bÄ™dÄ… mieliżadnego równego sobie przeciwnika), albo spotka siÄ™ z niepowodzeniem, ale i wtakim razie przedsiÄ™wziÄ™cie to przyniesie mu wielkÄ… sÅ‚awÄ™.10.Ponieważ uważaÅ‚, że bÄ™dzie to Å›wietny poczÄ…tek, jeÅ›li przekroczy Iber,nakÅ‚oniÅ‚ Torboletów, sÄ…siadów Saguntu, aby przed nim podnieÅ›li krzyk naSaguntynów, że najeżdżajÄ… ich kraj i wiele innych krzywd im wyrzÄ…dzajÄ….CiposÅ‚uchali, po czym Hannibal wysÅ‚aÅ‚ ich posłów do Kartaginy, sam zaÅ› w taj-nym piÅ›mie donosiÅ‚, że Rzymianie podburzajÄ… podlegajÄ…cÄ… KartagiÅ„czykomHiszpaniÄ™ do powstania, a z Rzymianami współdziaÅ‚ajÄ… w tym Saguntyni.Wogóle nie ustawaÅ‚ w tej oszukaÅ„czej akcji posyÅ‚ajÄ…c wiele takich sprawozdaÅ„.ażsenat kartagiÅ„ski poleciÅ‚ mu podjąć przeciw Saguntynom kroki, jakie uzna zastosowne.SkorzystaÅ‚ wiec z tej okazji i ponownie skÅ‚oniÅ‚ Torboletów, by siÄ™zjawili u niego ze skargÄ… na Saguntynów, równoczeÅ›nie zaÅ› wezwaÅ‚ do siebieposłów Saguntynów.Ci istotnie przybyli, ale kiedy Hannibal kazaÅ‚ obu stronomprzedstawić sobie przedmiot sporu, oÅ›wiadczyli, że rozstrzygniÄ™cie przekazujÄ…Rzymianom.Hannibal po tym oÅ›wiadczeniu odprawiÅ‚ ich z obozu, a nastÄ™pnejnocy przeszedÅ‚ Iber z caÅ‚ym wojskiem, spustoszyÅ‚ kraj otwarty, a pod miastopodsunÄ…Å‚ machiny oblężnicze.Ponieważ nie zdoÅ‚aÅ‚ wziąć go szturmem, otoczyÅ‚je rowem i waÅ‚em oraz rozmieÅ›ciÅ‚ wokół liczne strażnice, które od czasu doczasu odwiedzaÅ‚17.11.Saguntynowie w tym ciężkim poÅ‚ożeniu, w jakim siÄ™ nagle znalezli bezuprzedniego wypowiedzenia wojny, wysÅ‚ali poselstwo do Rzymu.Senat wysÅ‚aÅ‚razem z nimi swoich posłów, którzy mieli przypomnieć Hannibalowi17W r.219. 51o zawartym ukÅ‚adzie, a gdyby nie posÅ‚uchaÅ‚, popÅ‚ynąć do Kartaginy ze skargÄ…na niego.PosÅ‚om tym, którzy wylÄ…dowali w Hiszpanii i od strony morza pod-chodzili do obozu, Hannibal nie pozwoliÅ‚ siÄ™ zbliżyć.OdpÅ‚ynÄ™li zatem do Kar-taginy wraz z posÅ‚ami Saguntynów i przypomnieli KartagiÅ„czykom o zawartymukÅ‚adzie; ci znów obwiniali Saguntynów, że ich poddanym wiele krzywdwyrzÄ…dzili.Na to posÅ‚owie Saguntynów wezwali ich, aby spór przedstawićRzymianom jako rozjemcom; KartagiÅ„czycy jednak oÅ›wiadczyli, że nie potrze-bujÄ… sÄ…du, skoro mogÄ… siÄ™ bronić.Kiedy wiadomość o tym przyszÅ‚a do Rzymu,jedni domagali siÄ™, aby zawrzeć już przymierze z Saguntynami, inni radzilijeszcze siÄ™ wstrzymać podnoszÄ…c, że w zawartym ukÅ‚adzie nie widniejÄ… oni jakosprzymierzeÅ„cy, lecz majÄ… zastrzeżony samorzÄ…d i wolność, a wolni sÄ… jeszczenawet bÄ™dÄ…c oblężeni.I zdanie to zwyciężyÅ‚o.12.Saguntyni stracili zatem nadziejÄ™ na pomoc rzymskÄ…; kiedy wiÄ™c głódpoczÄ…Å‚ im dokuczać, a Hannibal nieprzerwanie prowadziÅ‚ oblężenie (sÅ‚yszÄ…cbowiem, że miasto jest bogate i zasobne w zÅ‚oto, nie odstÄ™powaÅ‚ od oblężenia),na dane hasÅ‚o znieÅ›li na rynek wszystko zÅ‚oto i srebro, jakie znajdowaÅ‚o siÄ™ wskarbie oraz u osób prywatnych, i stopili je z oÅ‚owiem i spiżem, aby siÄ™ staÅ‚o dlaHannibala nieużyteczne.Sami zaÅ› postanowili zginąć raczej z broniÄ… w rÄ™kuaniżeli z gÅ‚odu; wypadli wiÄ™c w nocy na strażnice Hannibala, gdy ludzie jegojeszcze odpoczywali i niczego takiego siÄ™ nie spodziewali.Zabijali wstajÄ…cychdopiero z Å‚oża i zbrojÄ…cych siÄ™ w popÅ‚ochu i zamieszaniu, tu i ówdzie już i sta-jÄ…cych do walki.Walka przeciÄ…gnęła siÄ™, zginęło w niej wielu Libijczyków iwszyscy Saguntyni.%7Å‚ony ich, widzÄ…c z murów Å›mierć swoich mężów, jednerzucaÅ‚y siÄ™ z dachów, inne siÄ™ wieszaÅ‚y, a inne jeszcze mordowaÅ‚y najpierwswoje dzieci.Taki byÅ‚ koniec Saguntu, wielkiego i możnego niegdyÅ› miasta.Kiedy siÄ™ Hannibal dowiedziaÅ‚, co siÄ™ staÅ‚o ze zÅ‚otem, uniesiony gniewem kazaÅ‚w sposób zelżywy stracić pozostaÅ‚ych przy życiu, i to jeszcze caÅ‚kiem mÅ‚odychludzi.Ponieważ jednak widziaÅ‚, że miasto jest poÅ‚ożone nad morzem niedalekood Kartaginy i panuje nad żyznym obszarem, wiÄ™c ponownie osadziÅ‚ tu ludzi iogÅ‚osiÅ‚ je koloniÄ… Kartaginy; miasto to, jak mi siÄ™ zdaje, nazywa siÄ™ obecnieKartagina Spartagena 18.13.Rzymianie wysÅ‚ali teraz posłów do Kartaginy z poleceniem, by zażądaliwydania Hannibala jako tego, który naruszyÅ‚ ukÅ‚ad, jeÅ›li KartagiÅ„czycy uznajÄ…,że nie dziaÅ‚aÅ‚ z ramienia paÅ„stwa; jeÅ›liby zaÅ› go nie wydali, mieli posÅ‚owiezlecenie natychmiast im wojnÄ™ wypowiedzieć.Tak też zrobili i ponieważKartagiÅ„czycy nie chcieli wydać Hannibala, wypowiedzieli im wojnÄ™; Podobno18Appian jeszcze raz zdradza tu swÄ… nieznajomość geografii, kiedy identyfikuje Sagunt zNowÄ… KartaginÄ…, która zresztÄ… zaÅ‚ożona zostaÅ‚a jeszcze przez Hazdrubala; por.również rozdz.19 i rozdz.75.Nazwa Spartagena skÄ…dinÄ…d nie znana tÅ‚umaczy siÄ™ tym, że w okolicach tychroÅ›nie masowo rodzaj trawy czy sitowia zwanego sparton, z którego wyrabiano powrozy,maty itp. 52staÅ‚o siÄ™ to w sposób nastÄ™pujÄ…cy.PoseÅ‚ rzymski, kiedy z niego szydzić poczÄ™li,powiedziaÅ‚ wskazujÄ…c na faÅ‚dy swej togi: «PrzynoszÄ™ tu wam, KartagiÅ„czycy, iwojnÄ™, i pokój: bierzcie z tego, co wolicie».Odpowiedzieli mu: «Ty sam daj, cochcesz».Kiedy zaÅ› wojnÄ™ im ofiarowaÅ‚, zawoÅ‚ali wszyscy chórem:«Przyjmujemy».Zaraz też wysÅ‚ali do Hannibala polecenie, aby bez obawy caÅ‚Ä…już HiszpaniÄ™ najeżdżaÅ‚, bo ukÅ‚ad pokojowy zostaÅ‚ zerwany.Jakoż uderzyÅ‚ nawszystkie sÄ…siednie ludy i skÅ‚oniÅ‚ je do poddania czy to namowami, czygrozbami, czy przy pomocy oręża.ZbieraÅ‚ też wielkie wojsko nie zdradzajÄ…c siÄ™z tym, na jakÄ… potrzebÄ™; noszÄ…c siÄ™ jednak z zamiarem uderzenia na ItaliÄ™,wysyÅ‚aÅ‚ posłów do Galów i badaÅ‚ przejÅ›cia przez Alpy, które też przekroczyÅ‚19brata swego Hazdrubala w Hiszpanii.14.20 bÄ™dÄ… musieli prowadzić wojnÄ™ i w Afryce (bo że Libijczycy mogliby kiedyÅ› wpaść do Italii, nawet imprzez myÅ›l nie przeszÅ‚o).WysÅ‚ali do Afryki Tyberiusza Semproniusza Longusana 160 okrÄ™tach z dwoma legionami wojska (co Longus i inni rzymscy wodzo-wie zdziaÅ‚ali w Afryce, opowiedziano w ksiÄ™dze o wojnach z KartagiÅ„czykami).Do Hiszpanii zaÅ› skierowali na 60 okrÄ™tach z 10000 piechoty i 700 jezdzcamiPubliusza Korneliusza Scypiona wraz z bratem Gajuszem Korneliuszem Scy-pionem jako jego legatem.Kiedy jeden z nich, Publiusz, dowiedziaÅ‚ siÄ™ odkupców z Masalii, że Hannibal przeszedÅ‚21 przez Alpy do Italii, przestraszyÅ‚ siÄ™,by nie uderzyÅ‚ niespodziewanie na ItaliÄ™, wiÄ™c oddaÅ‚ bratu Gnejuszowi wojskow Hiszpanii, a sam przybyÅ‚ na piÄ™ciorzÄ™dowym okrÄ™cie do Etrurii.Co on tamzdziaÅ‚aÅ‚ w Italii jak i inni wodzowie, którzy po nim w tej wojnie dowodzili,zanim z trudem w 16 lat pózniej wypÄ™dzili Hannibala z Italii, podaje nastÄ™pnaksiÄ™ga, która obejmuje wszystkie czyny Hannibala w Italii i dlatego nazywa siÄ™«historii rzymskiej część o wojnie z Hannibalem».15.Gnejusz nie zdziaÅ‚aÅ‚ w Hiszpanii niczego godnego wzmianki, dopóki nieprzybyÅ‚ do niego brat Publiusz
[ Pobierz całość w formacie PDF ]