[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Na końcu rozsypuje się w garstkę gliny, rozwiewaną wiatrem.Kojarzy się to z końcem Golema — glinianego człowieka stworzonego przez ludzi.Gdy stał się zbyt nieposłuszny, rabin zmazał mu z czcią jedną z liter i Golem się rozsypał.Rezygnacja Jacksona z publicznych występów zbiega się w czasie z początkiem mody na kabałę.Paranoiczne byłoby przypuszczenie, że jedno ma związek z drugim, ale w kabale wszystko się ze wszystkim łączy — również kultura masowa z naukami tajemnymi.Sami prowadzący kursy tej nowoczesnej „przyspieszonej mistyki” stwierdzają, jak rabin David Cooper, że jedyną metodą spopularyzowania kabały jest przemycenie jej do kultury masowej.Czym jest prawdziwa kabała, nie ta z popularyzatorskich samouczków? Kabała to mistyka żydowska i jak każda mistyka pretenduje do obcowania z boskością bez pośredników, „twarzą w twarz”.Monoteistyczny Bóg Izraela został tak oczyszczony z wszelkich mitycznych wyobrażeń i wizerunków, że stał się równie abstrakcyjny co liczba do którejś potęgi.W II-III wieku n.e.nieznany mistyk żydowski napisał pierwsze kabalistyczne dzieło Sefer Jecirah (Księga Stworzenia).Znawcy wysuwają spośród najwybitniejszych uczonych tamtych czasów dziesięć kandydatur do autorstwa tego dzieła.Nieprawomyślność owej księgi w stosunku do judaizmu rabinicznego polegała na tym, że monoteistycznemu Bogu przypisano dziesięć emanacji (sefirotów), dzięki którym stwarza świat i się w nim objawia.Od dziesięciu sefirotów, traktowanych jako „części” niewyrażalnego, niepoznawalnego Boga, blisko do herezji politeizmu.Sefer Jecirah jest też wskazówką, jak używając liter hebrajskich i odpowiadających im cyfr (nauka o tym — to gematria) poznawać imiona Boga, aniołów, ukryte sensy zdarzeń.Dla kabalisty świat składa się nie z rzeczy i ich nazw, lecz z imion.Bóg objawił rzeczywistość w języku hebrajskim (akt stworzenia: „Niech będzie światłość”, oraz nazwanie przez Adama istot żywych).Rzeczywistość jest więc mową, tekstem, a nie bełkotem absolutu.Znając język tej tajemnej mowy i prawdziwe (ukryte w kombinacji liter) imiona rzeczy, można przewidywać zdarzenia (tarot, astrologia), zmieniać ich szyk (magia).Oto fragment Sefer Jecirah” zwanego starożytnym kluczem kabały: „Atmosfera, umiarkowanie i ciało.Ziemia, zimno i żołądek.Niebo, gorąco i głowa — oto (litery) Alef, Mem, Szin.Saturn, Szabat, usta.Jowisz, pierwszy dzień tygodnia, prawe oko”.Znając tego rodzaju formuły, kabaliści mogli działać (to znaczy pomagać białą magią lub szkodzić czarną), na przykład na oczy, intonując odpowiednim tonem literę Szin, w pierwszy dzień tygodnia, w godzinie panowania Jowisza, pod auspicjami Saturna, któremu w symbolice odpowiada prawe oko.Kabała rozkwitła w XII-XIII wieku na południu Francji (ten sam niemal czas i miejsca, gdzie pojawił się ruch katarski) oraz w Hiszpanii.Trudno uwierzyć, że napisany wtedy w formie dialogów Zohar jest dziełem średniowiecza.Czyta się go nadal jak poetycką baśń, radę mędrca i zaproszenie do mistycznych podróży (wozem Ezechiela lub pieszo, na przełaj).W Zoharze po raz pierwszy mistyka żydowska używa tak otwarcie erotycznych metafor: od ogólnych zaleceń, przeznaczonych dla podróżujących mężczyzn („gdy tylko powrócisz do domu, połącz się w miłości ze swoją żoną”), po szczegółowe wyjaśnienia, że najlepszym dniem na stosunek mężczyzny z kobietą jest „najświętszy ze wszystkich dni tygodnia, sabat”.Z Zoharu wynika, że tajemnicą kabały jest tajemnica seksu.Litery w hebrajskim są obdarzone życiem, nic więc dziwnego, że tak jak większość żywych stworzeń, są rozdzielnopłciowe.Skoro więc połączenie żeńskich i męskich liter tworzy imię Boga, to naturalne, że połączenie mężczyzny z kobietą jest też aktem boskim.Jedna z emanacji bożych — czyli wspominanych już wcześniej w Sefer Jecirah sefirot — zwana Szechiną, czyli „Pomieszkaniem bożym”, ma cechy typowo kobiece.Nazywana jest Matką, Królową, Córką i dzięki jej zjednoczeniu z Królem, Ojcem, Oblubieńcem dokonuje się przywrócenie mistycznej jedni.Teza dość rewolucyjna, jak na monoteistyczną religię, czczącą wszechmogącego, jedynego i samowystarczalnego Stwórcę.Co prawda, zanim Bóg Izraela stał się jego Jedynym Bogiem, przypisywano mu za współmałżonkę boginię sąsiednich ludów — Asztarte.Kabalistyczna Szechina, zmieniająca, jak wiele symboli, imię (raz jest Matką opłakującą Izrael, kiedy indziej ponętną Oblubienicą), zmienia także swój charakter.Z łagodnej, uległej i opiekuńczej kobiecości potrafi przemienić się w demona-niszczącą, rozpustną Lilith (pierwszą, mityczną żonę Adama).Niemal w tym samym czasie, kiedy powstał Zohar nauczał Abraham Abulafia, żydowski mistyk z Hiszpanii.Przekonany, że ma do spełnienia misję, w 1280 roku pojechał do Rzymu nawrócić na kabałę papieża.Został jednak uznany za czarownika i wrzucony do więzienia, gdzie czekał na nieprzychylny zapewne wyrok.Nie czekał ponoć bezczynnie
[ Pobierz całość w formacie PDF ]