[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.226).Słabsza wersja tego planu to podział oddziałuszkolnego na kilkuosobowe zespoły.Pojęcie metody kształceniaMetodą kształcenia nazwiemy sposób kierowania uczeniem się.Bliższe określenia metody kształcenia nawiązują do sformułowania Kotar-bińskiego: sposób systematycznie stosowany , co należy rozumieć jako powta-rzalność działania w odpowiednich sytuacjach (1961, s.526).Podkreślane bywają:czynnościowy charakter metody, świadomość jej stosowania i ukierunkowaniena zmiany w uczniach (Okoń, 1987, s.270), a także inicjatywa nauczyciela orazrównoległość zmian poznawczych i emocjonalnych w uczniach (Kruszewski,2004, s.186).O skuteczności metody kształcenia i o celowości jej wielokrotnegostosowania stanowią zatem osiągnięcia uczniów.Krzysztof Kruszewski tak tłumaczy zakres pojęcia metoda kształcenia (1987b,s.146): Nauczyciel postępuje �jakoś� z materiałem nauczania, postępuje �jakoś�z uczniami i wskutek tego doprowadza do powstania w psychice uczniów jakichśzmian.Jeżeli zamiast �jakoś� napiszemy �tak a tak� i dodamy, że �tak a tak� po-wtarza się w pewnych okolicznościach jako świadomie stosowany sposób postę-powania ukierunkowany na �taki a taki� cel, to tym samym zakreślimy graniceznaczenia terminu metoda kształcenia .W dydaktyce tradycyjnej dydaktyce nauczyciela metody kształcenia (na-uczania) odgrywały, obok zasad nauczania, pierwszoplanową rolę, a dydaktykiprzedmiotowe (szczegółowe), określające cele, treść, metody i organizację ucze-nia się poszczególnych przedmiotów szkolnych, nazywano metodykami.Pano-wało przekonanie, że wszystko zależy od nauczyciela , a nauczyciel to metoda ,podnoszące znaczenie zarówno osoby nauczyciela, jak i jego swoistego postępo-wania.W autorytarnych systemach kształcenia pojawiały się jednak podręczni-kowe wzorce metod, ograniczające inicjatywę nauczycieli.Współcześnie staramy się unikać w dydaktyce gotowych wzorów, a pobudzaćpomysłowość metodyczną nauczycieli.Sprzyja temu ich rosnące wykształceniei coraz większa dostępność zaawansowanego wyposażenia dydaktycznego.Twórczość metodyczna nauczycielaJak nauczyciel ma tworzyć oryginalne metody kształcenia? Krzysztof Kru-szewski proponuje mu oparcie się na psychologii, a dokładniej wykorzystać B.Niemierko, Kształcenie szkolne, Warszawa 2007,ISBN 978-83-60807-11-8, � by WAiP 2007Twórczość metodyczna nauczyciela203związek z mechanizmami psychologicznymi .To wyznacza, jego zdaniem, pięć wymiarów każdej metody kształcenia (1987b, s.194 205):1.Poziom regulacji czynności.Od uczenia się przez warunkowanie, obej-mującego łańcuchy układów bodzca i reakcji (jak przy starannym pisaniuw poliniowanym zeszycie), do regulacji czysto intelektualnej (jak przy roz-wiązywaniu zadań matematycznych przez wgląd w strukturę zależnościmiędzy zmiennymi).2.Operacje na obiekcie poznania.Od bezpośredniego, autentycznego po-znawania rzeczywistości (jak w toku pracy na szkolnej działce ogrodni-czej) do poznania pośredniego, wysoko symulowanego (jak w toku pracyz mapą lub z tekstem werbalnym).3.Stosunek do schematów wewnętrznych.Od stosowania gotowych sche-matów poznawczych (zapamiętywania, ćwiczenia, uczenia się reproduk-tywnego) do wytwarzania nowych schematów (odkrywania, uczenia sięproduktywnego).4.Aktywność w procesie interioryzacji.Od operacji pokazanych lub opi-sanych przez nauczyciela (jak przy demonstrowaniu algorytmu działaniaarytmetycznego) do operacji wytworzonych jako wyobrażenie (myśloweuwewnętrznienie, czyli interioryzację) czynności zewnętrznych, wyko-nywanych etapami (jak przy budowaniu, łączeniu, rozłączaniu i porów-nywaniu wielkości zbiorów).5.Zaprogramowanie czynności uczenia się.Od uczenia się spontaniczne-go, swobodnego, metodą prób i błędów, do nauczania programowanego,w którym sekwencja bodzców i reakcji jest dokładnie określona, wypró-bowana i współcześnie komputerowo sterowana
[ Pobierz całość w formacie PDF ]