[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Str.24Ramla miasto niedaleko Jerozolimy, założone przez Arabów w 716 r.Nabulus miasto w Palestynie (Izraelu), starożytne Sichem (Szech), położone napółnoc od Jerozolimy.Lazikijja lub Ladikija, miasto w północnej Syrii, obecnie Latakija.Abu Ubajd ibn al-Dżarrah bliski towarzysz Mahometa, wódz wojskmuzułmańskich w Syrii.Określenie patron" pochodzi z wypowiedzi Mahometa: Moi towarzysze są opiekunami mych ludzi".Akka miasto w Palestynie, starożytne Hakko lub Akko.W 1104 r.król Bald-winI zdobył je dla krzyżowców.Sułtan Saladyn zdobył miasto na krótko; w 1291 r.muzułmanie odzyskują je ostatecznie.Opis miast Sur (Tyru) i Akki zaczerpniętyjest z dzieła Ibn Dżubajra, który porównywał to ostatnie do Konstantynopola.Oyródle Wołów pisał przed Ibn Battuta Ibn Dżubajr.Według le- gendy żydowskiej Bóg posiał Adamowi czerwonego wolu, aby mógł orać glebę.yródło to zwie się obecnie yródłem Pani.Sur starożytne miasto Tyrus, obecna nazwa Tyr; leży w Palestynie nad brzegiemmorza.rafidyci sekta szyicka wywodząca się od kalifa Alego i nie uznająca pierwszychtrzech obieralnych kalifów.Często terminem tym oznaczano każdą sektę szyicka.ablucja jest to rytualne oczyszczenie się przed modlitwą u muzułmanów.Jeżelibrak wody, ablucji można dokonać piaskiem lub prochem ziemi.Do ablucji niewolno używać wody stojącej.Według sunny kolejność obmycia jest następująca:twarz, usta, nos, głowa, ręce, nogi.Ibn Battuta wyraża zdziwienie, ponieważczłowiek ów nie zachował zwykłej kolejności przy ablucji.Str.25Sajda (Sydon) miasto w Libanie.W średniowieczu port obsługujący Damaszek.Tabarijja starożytne miasto Tyberiada, położone w Palestynie, niedaleko miastaNazaret.W pobliżu miasta znajdowały się termy znane już w starożytności.S z u a j b prorok wymieniony w Koranie, pózniej identyfikowany z prorokiemJetro, teściem Mojżesza.K a l i m właściwie Kalim Allah, co znaczy po arabsku: ten, który rozmawia zAllahem".Zaszczytny przydomek Mojżesza.J a h u d a (hebr.Jehuda godny czci"), biblijny Juda, czwarty syn Jakuba.R ub i l biblijny prorok Ruben, pierwszy syn Jakuba.Karak Nuh lub al-Nuh; warowna twierdza nad Morzem Martwym.Obecnie zwiesię Karak.M a g r e b poprawnie: Maghrib, co po arabsku znaczy zachód".Nazwą tąokreślali Arabowie w średniowieczu całą Afrykę Północną, z wyjątkiem Egiptu.Str.26Nur ad-Din sułtan Aleppo (Haleb) od 1146 r., a Damaszku w latach 1154 1174.Str.27Mamelucy niewolnicy pochodzący z plemion tureckich i Czerkiesów, zaku-pywani najczęściej w Azji Zrodkowej, Złotej Ordzie i na Kaukazie.Z niewolnikówtych tworzono oddziały wojskowe i gwardie przyboczne władców muzułmańskichna Bliskim Wschodzie.Od 1250 r.Mamełucy dochodzą do władzy w Egipcie ipanują jako samodzielni władcy (sułtanowie) do 1517 r. Str.28Hisn al-Akrad znaczy po arabsku Zamek Kurdów".Obecnie zwie się Kalat al-Husn, miasto w Syrii, położone na zachód od Homs.Zamek odbudowany był przezkrzyżowców, znany w Europie jako Crac des Chevaliers.H i m s lub Homs; miasto w Syrii środkowej, starożytna Emesa.H a m a miasto w Syrii środkowej, zwane też Hamat, starożytna Epiphania, po-łożone nad rzeką Orontes (al-Asi).Za czasów Ibn Battuty był to niewielki sułtanatpodległy Egiptowi, w którym rządzili potomkowie Ajjubidów egipskich.Abu-l-Ala al-Maarri jeden z największych poetów arabskich.Urodził się w 979 r.w miejscowości Maarra w Syrii.Utwory jego odznaczają się refleksją filozoficzną ielementami racjonalistycznymi.Zmarł w 1058 r.(o Maarrim patrz I.Kraczkowski, Nad arabskimi rękopisami", przekład polski).szyici dosłownie: następcy", są to muzułmanie, którzy uznają Alego, zięciaMahometa, i jego następców (imamów).Wyznawcy islamu dzielą się na sunnitów(sunna), wyznawców ortodoksyjnego kierunku, który uznaje obieralnych kalifów odAlego, i na szyitów (s z y i a, s z i a), którzy uważają, że prawowitymi następcamiMahometa są członkowie rodziny proroka (Ali, jego synowie i dalsi potomkowie).Szyici uznają dwunastu imamów pochodzących z rodziny Mahometa, dziesięciutowarzyszy (M a h o m e t a) najbliżsi towarzysze Mahometa, którym prorokobiecał raj po śmierci.Szyici uważają ich za zdrajców.Najbardziej znienawidzonybył Omar, odpowiedzialny za wybór kalifa po śmierci Mahometa, a który samzostał wybrany następcą proroka i tym samym pozbawił Alego dziedzictwa.H a l e b miasto Aleppo w Syrii, za panowania Mameluków było siedzibą na-miestnika, ważny ośrodek handlowy.Antakija miasto w Syrii, starożytna Antiochia.al-Malik az-Zahir (Bajbars) sułtan mamelucki, panował w latach 1223 1277.S i s nazwa miasta i królestwa Małej Armenii, obecnie tereny południowo-wschodniej Turcji.Za czasów Ibn Battuty obszar zamieszkały w większości przezOrmian.Ismailici sekta szyicka, uznająca doktrynę siedmiu imamów (kalifów) do Ismailaibn Dżafar as-Sadika włącznie (siódmego imama).Wyznawcy tej sekty żyją do dziśdnia w Indii, przywódcą tej sekty jest aga chan.f i d a w i c i dosłownie: ci, którzy poświęcają się", zwani wojownikami zawiarę".Byli członkami skrajnego odłamu sekty szyickiej ismailickiej.W Europieznani byli jako assasyni od arabskiego słowa haszysz.Fidawici zażywali haszyszwprowadzając się w stan ekstazy.Sektę tę założył Hasan Sabbahi w XI w.Odznaczali się odwagą i bezwzględnością.W latach 1090 1256 panowali w wa-rownej, górskiej twierdzy Alamut w Persji i stanowili grozbę dla władców tego krajuoraz Syrii.W 1256 r.Mongołowie zburzyli twierdzę Alamut, lecz fidawiciprzetrwali w górach Syrii.Za czasów Ibn Battuty byli zrzeszeni w zakony i pozo-stawali często na usługach sułtanów mameluckich.Organizacja ich zwała, się f u t u w w a.W 1182 r.sułtan an-Naser zreorganizował futuwwę w Syrii w zakonkawalerów na wzór europejski i sam mianował się przełożonym zakonu.Ceremoniałprzyjęcia do zakonu składał się z założenia spodni i wypicia czary dzielności".Str.29Dżabala arabska nazwa starożytnego miasta Gabala, położonego nad brzegiemMorza Zródziemnego w Syrii.Obecna nazwa Dżebel.Ibrahim ibn Adham sławny asceta i święty muzułmański.Pochodził z Balchu.%7łycie swe spędził w Syrii, głosząc doktrynę sufizmu.O jego życiu istnieje wielelegend.Umarł w drugiej połowie VIII w.nusajryci dziś zwani alawitami.Sekta szyicka w Syrii.Wywodzą się odMohammeda ibn Nusajra, który żył w X wieku w Basra.Nusajryci wierzą w boskośćkalifa Alego.Str.30kaparki po arabsku k a b a r.Owoce krzewu z rodziny kaparowatych.Pączkikwiatowe tego krzewu po zamarynowaniu w occie służą jako przyprawa do potraw.al-Markab twierdza w Syrii z XI wieku, zwana przez krzyżowców Margat.WXIV w.służyła za więzienie.W 1285 r.sułtan mamelucki Kalaun odebrał jązakonowi templariuszy.Str.31medresa malikicka szkoła, w której wykładano zgodnie z kierunkiemteologiczno-prawniczym, którego twórcą był imam Malik na początku VIII w.Od jego imienia wzięła swą nazwę.bazylia (z gr.basilikós); jednoroczna roślina z rodziny wargowych,zawierająca olejek eteryczny.Str.32meczet Omajjadów świątynia przerobiona została z kościoła św.Jana (dawnaświątynia Jupitera).Za panowania namiestnika Syrii, Chalida ibn Wa-lida,zamieniono część kościoła na meczet
[ Pobierz całość w formacie PDF ]