[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Mieszkańcy zgromadzili się wokół zbiornika zawierającegomieszaninę cyjanku.Według tych, co przeżyli, prawie wszyscy dobrowolnie wypiliśmiertelny roztwór.Rodzice podali truciznę blisko 80 dzieciom i niemowlętom,a następnie sami ją wypili.Zmarło ponad 800 osób, łącznie z wielebnym Jonesem.34 Jak to się dzieje, że ludzie zgadzają się zabić siebie i swoje dzieci? Czy oszaleli? Czy byli podwpływem jakichś oddziaływań hipnotycznych? Jak byś to wyjaśnił? Dlaczego mieszkańcy LosAngeles zignorowali wołania dobiegające z żółtego domu, mimo że mogli zapobiec tragedii?Dlaczego Sally zmieniła swą opinię dotyczącą wiarygodności nowego prezydenta i przychyliłasię do opinii znajomych? Dlaczego Charlie polubił swych braci ze stowarzyszenia znaczniebardziej niż Sam? W jaki sposób wielka liczba ludzi w Jonestown została nakłoniona do zabiciaswoich dzieci i samych siebie?W rozdziale tym próbujemy ustalić, co łączy te przykłady i dlaczego interesująone psychologów społecznych.Czym jest psychologia społecznaPsychologia społeczna: naukowe badanie sposobuw jaki rzeczywista bądz wyobrażona obecność innychludzi wywiera wpływ na ludzkie myślenie, odczuwaniei zachowaniaPsychologia społeczna bada to, co się dzieje w sercach i umysłach istot ludzkich.Mimowielu różnic przykłady te mają jedną cechę wspólną: zjawisko nazwane wpływem społecznym.Tak czy inaczej myśli, uczucia bądz zachowania ludzi są wywoływane przez innych.Jest tocentralne zagadnienie psychologii społecznej, którą można określić jako naukowe badaniesposobu, w jaki na ludzkie myśli, uczucia i zachowania wpływa rzeczywista bądz wyobrażonaobecność innych (Allport, 1985).Ale co dokładnie rozumiemy przez określenie wpływa"?Pierwszymi przykładami, które przychodzą na myśl, są bezpośrednie próby perswazji, gdy ktośusiłuje rozmyślnie zmienić nasze zachowanie.To właśnie dzieje się w trakcie kampaniireklamowej wykorzystującej wyrafinowane techniki po to, by skłonić nas do kupna określonegorodzaju pasty do zębów lub proszku do prania.Szczególnie obecne jest to w trakcie kampaniiwyborczej stosującej podobne techniki po to, by skłonić do głosowania na określonegokandydata.Z bezpośrednimi próbami perswazji mamy też do czynienia wówczas, gdy nasiprzyjaciele usiłują namówić nas do zrobienia czegoś, czego nie chcemy ( No chodz, strzelimysobie jeszcze jednego wszyscy to robią"), lub gdy tyrani ze szkolnego podwórka stosują siłęalbo grozby, by zmusić mniejsze i mniej agresywne dzieci do podzielenia się z nimi pieniędzmiprzeznaczonymi na drugie śniadanie, lub do zgody na odpisanie pracy domowej.Te bezpośrednie próby wywarcia wpływu na zachowania ludzi stanowią głównyprzedmiot zainteresowań psychologii społecznej i zostaną przedstawione w następnychrozdziałach poświęconych konformizmowi, postawom i procesom grupowym.Jednak dlapsychologa społecznego wpływ społeczny to sprawa szersza niż usiłowania jednego człowiekazmierzające do zmiany zachowania kogoś drugiego.Po pierwsze, nie tylko zachowanie, leczrównież nasze myśli i odczucia są spowodowane przez innych.Po drugie, wpływ społecznyprzybiera wiele form, a nie tylko postać umyślnych prób podejmowanych przez innych, byzmienić nasze zachowanie.Jak zauważono wcześniej, na ludzi często oddziałuje wyobrażonalub zakładana obecność innych.35 Nawet kiedy inni nie są fizycznie obecni pośród nas, ciągle wywierają swój wpływ; takwięc, w jakimś sensie, nosimy w sobie nasze matki, naszych ojców, przyjaciół czy nauczycieli,gdy próbujemy podjąć decyzje, które pozwolą, by byli z nas dumni.Na bardziej subtelnympoziomie każdy z nas działa w określonym społecznym i kulturowym kontekście.Psychologowie społeczni są zainteresowani badaniem tego, jak i dlaczego nasze myśli, uczuciai zachowania są kształtowane przez te wewnętrzne środowiska społeczne ich definicje sąszerokie i co się dzieje, gdy jedno z tych oddziaływań pozostaje w konflikcie z innym.Spójrzmy na sytuację, gdy młodzi ludzie rozpoczynają studia.Większość z nich od czasu doczasu przeżywa konflikt między przekonaniami i wartościami, które przyswoili sobie w domu,a przekonaniami i wartościami, które są wyrażane przez ich nauczycieli lub rówieśników.Gdytak się stanie, jak sobie z tym radzisz?Jak zobaczymy za chwilę, dyscypliny nauki takie, jak antropologia czy socjologia równieżinteresuje to, jak na istoty ludzkie oddziałuje ich środowisko społeczne.Psychologia społecznaróżni się jednak od nich pod wieloma względami.Po pierwsze, nie zajmuje się sytuacjamispołecznymi w jakimkolwiek obiektywnym sensie, lecz tym, jaki wpływ wywiera na ludzisformułowana przez nich interpretacja czy też konstrukt tego społecznego otoczenia.Oznaczato, podkreślają psychologowie społeczni, że aby zrozumieć, w jaki sposób otoczenie społecznewywiera wpływ na daną osobę, ważniejsze jest wyjaśnienie tego, jak ludzie spostrzegają,pojmują czy interpretują swoje otoczenie niż obiektywny obraz otaczającego ich środowiska(Lewin, 1943).konstrukt: sposób, w jaki ludzie spostrzegają, pojmująi interpretują świąt społecznyWezmy za przykład Jasona studenta szkoły wyższej, który będąc nieśmiałym, z dalekauwielbia Debbie
[ Pobierz całość w formacie PDF ]