[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.I zanim siÄ™ poruszymy lub powiemy „Przepraszam, nie wiedziaÅ‚em", zaczyna okÅ‚adać nas pięściami po twarzy.Jak rozumiemy takÄ… „transakcjÄ™" miÄ™dzy ludźmi? Podobne zdarzenie rzeczywiÅ›cie miaÅ‚o miejsce w barze w centrum San Francisco, z tÄ… różnicÄ…, że „winowajca" zostaÅ‚ pchniÄ™ty nożem, co spowodowaÅ‚o jego Å›mierć.Zdarzenie to jest pouczajÄ…ce, gdyż podkreÅ›la pozornie bezsensownÄ… przemoc, jaka zdaje siÄ™ wystÄ™pować w naszym spoÅ‚eczeÅ„stwie.PrakÂtycznie w ksiÄ™dze aresztowaÅ„ każdego miejskiego departamentu policji znajduje siÄ™ zdumiewajÄ…ca liczba tego rodzaju przestÄ™pstw bez motyÂwów, lub z tak bÅ‚ahymi motywami jak „ZajÄ…Å‚ na parkingu miejsce, na które czekaÅ‚em".Zazwyczaj niespodziewany morderca, masowy morderca, jest mÅ‚oÂdym mężczyznÄ…, który zanim wpadÅ‚ w szaleÅ„stwo przemocy, byÅ‚ nie rzucajÄ…cym siÄ™ w oczy, spokojnym, posÅ‚usznym obywatelem.Cierpi on nie tyle na brak kontroli emocjonalnej, ile na jej nadmiar.Ponieważ nadmiernie kontroluje wyrażanie wszystkich silnych uczuć, także zÅ‚oÅ›ci, nie ma dla nich żadnego dostÄ™pnego ujÅ›cia.Wszystko jest zamkniÄ™te wewnÄ…trz - miÅ‚ość, nienawiść, strach, smutek i uzasadniony gniew.Skoro taka nadmiernie kontrolujÄ…ca siÄ™ osoba nie daje innym poznać, co czuje, nie może zmienić niekorzystnej dla niej sytuacji, ani wpÅ‚ynąć na innych ludzi.Znajduje siÄ™ w puÅ‚apce ich oczekiwaÅ„, oÅ›mieszona przez ich lekceważenie, poniżona przez ich obojÄ™tność na jej potrzeby i prawa.Ten gniew tli siÄ™, aż pewnego dnia znajduje ujÅ›cie w postaci niekonÂtrolowanego szaÅ‚u, może w wyniku niewielkiego rozdrażnienia lub najÅ‚agodniejszej z frustracji.Przypomina mi siÄ™ pewien PortorykaÅ„czyk w Å›rednim wieku, którego poznaÅ‚em w szpitalu, gdzie znalazÅ‚em siÄ™ po wypadku samoÂchodowym.Ponieważ źle znaÅ‚ angielski, trudno byÅ‚o mu powiedzieć personelowi szpitala, gdzie go boli, czego by sobie życzyÅ‚, czy odÂpowiedzieć na ich pytania.Po prostu leżaÅ‚ tam jÄ™czÄ…c najciszej jak umiaÅ‚.Pewnej nocy obudziÅ‚ mnie odgÅ‚os wrzeszczÄ…cych pielÄ™gniarek i szkÅ‚a rozbijanego o posadzkÄ™ i Å›ciany.Pan Sanchez wybuchnÄ…Å‚.MiaÅ‚ już „powyżej uszu".Kiedy o trzeciej nad ranem przyszÅ‚a pielÄ™gniarÂka i obudziÅ‚a go, żeby zmierzyć mu temperaturÄ™, kropla przelaÅ‚a dzban.StaÅ‚ na łóżku na szeroko rozstawionych nogach, peÅ‚en buntu, i ciskaÅ‚ po caÅ‚ym oddziale tacÄ™ peÅ‚nÄ… termometrów do odbytniczych i butelek z lekarstwami, krzyczÄ…c: „Nigdy wiÄ™cej w dupÄ™.Nigdy wiÄ™cej w dupÄ™".Nie wiem, czy po obserwacji na oddziale psychiatrycznym zatrzymano go tam na dÅ‚użej, ale wiem, że Pan Sanchez mówiÅ‚ w imieniu moim i innych pacjentów, zbyt sÅ‚abych i ulegÅ‚ych, by sprzeciwić siÄ™ przedmiotowemu traktowaniu.Badacz, Ed Megargee zapytaÅ‚ grupÄ™ skazanych morderców o to, jak w swoim życiu radzili sobie z agresjÄ….DaÅ‚ im również pakiet testów osobowoÅ›ci, żeby sprawdzić, czy sÄ… miÄ™dzy nimi jakieÅ› różnice.7 OkazaÅ‚o siÄ™, że w porównaniu z populacjÄ… zwykÅ‚ych ludzi kontrolujÄ… oni wyrażanie agresywnych uczuć albo w zbyt maÅ‚ym, albo w zbyt dużym stopniu.Typ impulsywny miaÅ‚ za sobÄ… dÅ‚ugÄ… historiÄ™ bójek i oskarżeÅ„ o naruszenie nietykalnoÅ›ci osobistej.Natomiast w przypadku morderÂców nadmiernie zahamowanych, przestÄ™pstwo byÅ‚o pierwszÄ… okazjÄ…, kiedy ujawnili swoje osobiste uczucia.Pomimo prowokacji, jakich doÅ›wiadczali w swoim życiu, nigdy lub rzadko byli w stanie, choćby werbalnie, wyrazić swoje wrogie uczucia.Badanie to pokazaÅ‚o też, że morderstwa popeÅ‚niane przez mężczyzn nadmiernie siÄ™ kontrolujÄ…cych, w przeciwieÅ„stwie do tych popeÅ‚nianych przez morderców impulsywnych, byÅ‚y niewspółmierne do sytuacji, w jakich nastÄ™powaÅ‚y.Test osobowoÅ›ci (MMPI) ujawniÅ‚, że osoby nieÅ›miaÅ‚e kontrolujÄ… siÄ™ nadmiernie w wiÄ™kszym stopniu niż osoby nie-nieÅ›miaÅ‚e.Mel Lee, czÅ‚onek naszego zespoÅ‚u badawczego, wÅ‚aÅ›nie odkryÅ‚, że mordercy, dla których byÅ‚o to pierwsze w życiu przestÄ™pstwo, sÄ… nieÅ›miali częściej niż przestÄ™pcy z kartotekÄ… wielokrotnych napadów.W próbie więźniów, gdzie każdy z tych typów byÅ‚ reprezentowany przez dwadzieÅ›cia osób, 70% wspomnianych morderców uważaÅ‚o siÄ™ za nieÅ›miaÅ‚ych.WÅ›ród przestÄ™pców czÄ™sto reagujÄ…cych agresywnie tylko jedna trzecia byÅ‚a nieÅ›miaÅ‚a.Patologiczny wpÅ‚yw nieÅ›miaÅ‚oÅ›ci jest mniej oczywisty w przypadku kobiet.SpoÅ‚eczeÅ„stwo ani nie aprobuje, ani nie dostarcza im sposobnoÂÅ›ci dla ujÅ›cia emocji w postaci bezosobowego seksu, a lokalne bary nie czekajÄ… na klientów-kobiety.Odosobnione życie w domu, odsuniÄ™cie od codziennej odpowiedzialnoÅ›ci Å›wiata biznesu sprawia, że niezdolność nieÅ›miaÅ‚ej kobiety do normalnego funkcjonowania jest mniej zauważalÂna niż w przypadku jej mÄ™skiego odpowiednika.NieÅ›miaÅ‚a kobieta może pisać swój pamiÄ™tnik szalonej, samoÂtnej, sfrustrowanej gospodyni domowej, a i tak nikt nigdy go nie przeczyta.Może być alkoholiczkÄ… przez dÅ‚ugie lata, zanim ktokolwiek siÄ™ o tym dowie, jeÅ›li tylko udaje jej siÄ™ wyprawić dzieci do szkoÅ‚y i podać obiad.Ale patologia jest obecna, nawet jeÅ›li nie podÅ›wietla jej żaden neon.Samotność i izolacja nieÅ›miaÅ‚ej kobiety najczęściej przybierajÄ… postać depresji psychicznej, która prowadzi do Å‚ykania piguÅ‚ek, nadużywania alkoholu, pobytu w szpitalu psychiatrycznym i bezradnoÅ›ci, czÄ™sto koÅ„czÄ…cej siÄ™ próbÄ… samobójczÄ….(Kobiety częściej niż mężczyźni próbujÄ… siÄ™ zabić, ale mężczyźni sÄ… w tym lepsi - stosujÄ… bardziej Å›miercionoÅ›nÄ… broÅ„.)Mężczyźni, którym nie wiedzie siÄ™ lub nie radzÄ… sobie w spoÅ‚eczeÅ„stÂwie i zaÅ‚amujÄ… siÄ™ w taki czy inny sposób, czÄ™sto znajdujÄ… siÄ™ pod troskliwÄ… opiekÄ… swoich żon.Gdy żony nie mogÄ… tego dÅ‚użej znieść, sÄ… zostawieni sami sobie.Najnowsze badania pokazujÄ…, że mężczyźni częściej porzucajÄ… swoje żony alkoholiczki niż żony porzucajÄ… swoich mężów alkoholików.Tak wiÄ™c nieÅ›miaÅ‚Ä… kobietÄ™, nie posiadajÄ…cÄ… ujść emocjonalnych dostÄ™pnych nieÅ›miaÅ‚ym mężczyznom i w wiÄ™kszym stopniu skazanÄ… na samotność, szaleÅ„stwo może ogarniać wolniej.Może bić swoje bezbronne dzieci, poszukiwać zastÄ™pczej stymulacji spoÅ‚ecznej w ulubioÂnych teleturniejach i programach telewizyjnych lub przeżywać intymÂność i zaspokojenie erotyczne jedynie w nierealnym Å›wiecie swoich fantazji.Osoba skrajnie nieÅ›miaÅ‚a, stajÄ…c siÄ™ anonimowÄ…, rezygnuje ze swojej indywidualnoÅ›ci i staje siÄ™ jedynie przedmiotem na scenie spoÅ‚ecznej.Zgubienie siÄ™ w tÅ‚umie jest jednym ze sposobów obrony przed możliwoÅ›ÂciÄ… bycia rozpoznanym w zagrażajÄ…cym otoczeniu - tak jak dzieci starajÄ… siÄ™ udawać, że ich nie ma w momencie, gdy nauczyciel zada pytanie, na które nie umiejÄ… odpowiedzieć.8 Skoro jednak osoby nieÅ›miaÅ‚e stajÄ… siÄ™ przedmiotami, to być może jedynym sposobem, w jaki mogÄ… zmusić innych do tego, by traktowali je poważnie, sÄ… akty przemocy i destrukcji
[ Pobierz całość w formacie PDF ]