[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Dajcie mi siÄ™ w rÄ™ce!Ani miÄ™ duma wstrzyma, ani sny zwierzÄ™ce,Póki dÅ‚ugiéj wolnoÅ›ci nie zaszczepiÄ™ wieki,Niechaj siÄ™ sen do moich powiek nie przybliża.LÄ™kacie siÄ™? wiÄ™c wezcie, przybijcie do krzyża,Niech mam jako Regulus obciÄ™te powieki,Niechaj wiecznie bezsenny, na kraj patrzÄ™ mrÄ…cy,Potém nieÅ›cie przed sobÄ… godÅ‚o - krzyż cierpiÄ…cyNie zgubi was.PrzysiÄ™gam na ojcowskie cienie!I na mÄ™kÄ™ Chrystusa!.PrzysiÄ™gam, że wiaraMówi nam: wy jesteÅ›cie krainy sumnienie,Zburzcie siÄ™ - i z dusz waszych odrzućcie grzech cara.92I przysiÄ™gam wam jeszcze! że przysiÄ™gÅ‚em szczerze!Jak chcÄ™ zbawienia duszy mojéj! jak w niÄ… wierzÄ™!Tak dajcie mi siÄ™ w rÄ™ce.PREZESO! gÅ‚os mi zastyga,Nie mogÄ™ mówić.(Siada i pÅ‚aszczem, twarz zakrywa.)PODCHOR%7Å‚YStarcze! zapaÅ‚ ciÄ™ przeÅ›ciga?Oto pierwsze zwyciÄ™stwo.pokonam! lub zginÄ™!.Ha! carze, ty nam polskÄ… ukradÅ‚eÅ› krainÄ™?Za to Å›mierć! bo wiedziaÅ‚eÅ› kradnÄ…c, żeÅ› wart Å›mierci!Ha! carze, tyÅ› jÄ… zabiÅ‚ i rozdarÅ‚ na ćwierci,Potém kawaÅ‚y spadÅ‚e z gilotyny Å›cienicPrzybiÅ‚eÅ› do trzech tronów, jak do trzech szubienic,Gdzie na nie patrzÄ… wzgardÄ… królewscy zbrodniarze;Carze! gdybyÅ› dwa razy mógÅ‚ umrzéć? O! carze,Dwa razy ciebie przed sÄ…d Boga zapozywam.(SÅ‚ychać szmer w tÅ‚umie.podnoszÄ… sztylety.wstajÄ… z Å‚aw.)PREZES(zrzuca pÅ‚aszcz z gÅ‚owy.Wstaje, i robi znak umywania rÄ…k, potém mówi z wolna ipoważnie.)Róbcie, jak chcecie.Lecz ja rÄ™ce z krwi umywam.93PODCHOR%7Å‚Y(do spiskowych)A wy?.(Milczenie dÅ‚ugie.)SZYLDWACH(przy wejÅ›ciu)Kto idzie? hasÅ‚o?(Milczenie.)SPISKOWIZginÄ™liÅ›my! zdrada!PODCHOR%7Å‚YCiszéj.(SÅ‚ychać odgÅ‚os padajÄ…cego czÅ‚owieka.)SZYLDWACHNie wiedziaÅ‚ hasÅ‚a.PIERWSZY SPISKOWYTrup po schodach spada.PODCHOR%7Å‚YNie drżyj, prezesie! wszakże z krwi umyÅ‚eÅ› dÅ‚onie?(Zbliża siÄ™ z lampÄ… do trupa.)Dajcie mi lampÄ™.sztylet w zabitego Å‚onie.Na piersiach jakiÅ› papier pomiÄ™ty, rozdarty.Tak.jest to zdanie sprawy ze szpiegowskiéj warty.94To szpieg.WiÄ™c go zakopać tam - w kÄ…cie ciemnicy.(Dwóch ze spiskowych unoszÄ… w kÄ…t trupa, zapalajÄ… dwie latarnie - i grób kopiÄ….)PREZESRozchodzmy siÄ™ ze schadzki.drugiéj nie naznaczam.PODCHOR%7Å‚YStarcze, umiesz korzystać z losu bÅ‚yskawicy?Z marnego przerażenia? Lecz ja nie rozpaczam,Każdy z osobna cara osÄ…dzi zbrodniarza,RozÅ‚am myÅ›li na gÅ‚osów pojedyÅ„cze wota,A obaczemy, zapaÅ‚, trwoga-li przeważa?PREZESNiech tak bÄ™dzie.przeważy staropolska cnota.Czémże bÄ™dziem gÅ‚osować?.KSIDZRadzi sÅ‚uga boży,Kto jest za Å›mierciÄ… cara, rzuci na stół kulÄ™,Kto za uniewinnieniem, niechaj grosz poÅ‚oży.Ten grosz znajdzie siÄ™ zawsze w ubogich szkatule.Rzuca pieniÄ…dz - za nim Prezes pieniÄ…dz kÅ‚adzie, potém spiskowi kolejnorzucajÄ… z brzÄ™kiem kule lub pieniÄ…dze.)PIERWSZY ZE SPISKOWYCHZa prezesa przykÅ‚adem niechaj grosz utracÄ™.95INNYNie mam grosza przy duszy, a wiÄ™c kulÄ™ kÅ‚adÄ™,Niech żyje wolność!INNYA ja grosza nie zapÅ‚acÄ™Za cara życie.INNYMoże kupujemy zdradÄ™,Niech z grosiwa nasz Prezes zda sprawÄ™, czas przyjdzie.PIERWSZY ZE SPISKOWYCH(do ludzi kopiÄ…cych grób)Wy, co tam grób kopiecie, chodzcie.rzecz tu idzieO to, czy grosz, czy kulÄ™ rzucić.KOPICY GRÓBWiemy! Wiemy!My dla gÅ‚uchego czÅ‚eka mogiÅ‚Ä™ kopiemy,Lecz sami z Å‚aski Boga nie gÅ‚uszce.PIERWSZY ZE SPISKOWYCHGrosz dali;Widać, że siÄ™ w grabarzy nie chcÄ… pisać cechu,LÄ™kajÄ… siÄ™, by carom grobu nie kopali.Obaczémyż, z którego wiatr powieje miechu,I pogra na organach?(Wszyscy kolejÄ… przeszli.Prezes liczy.)96PREZESZwiećcie mi pochodniÄ… -DziÄ™ki ci, Boże, tylko pięć gÅ‚osów za zbrodniÄ….PODCHOR%7Å‚YWiÄ™c car zginie.PREZESMÅ‚odzieÅ„cze, pięć kul tylko padÅ‚o.Stu pięćdziesiÄ™ciu przeciw zbrodni gÅ‚osowaÅ‚o.PODCHOR%7Å‚YJakże mi nagle w oczach życie moje zbladÅ‚o!Na jednÄ… kartÄ™ przyszÅ‚ość postawiÅ‚em caÅ‚Ä…,I nic.Olbrzymy spadli ze szczudeÅ‚ - to karÅ‚y!Ludzie, warto by przejrzeć wszystkich trumien wieka,Czy w każdéj leży czÅ‚owiek przed wiekiem umarÅ‚y?Czy z któréj trumny nie wstaÅ‚ ten szkielet czÅ‚owieka.(do Prezesa)Starcze, gdy w twoje myÅ›li zaglÄ…dam zgrzybiaÅ‚e,WidzÄ™, żeÅ› siÄ™ ty w inne urodziÅ‚ stolecie,Po co ta maska? ciebie nikt nie zna na Å›wiecie.PREZESWszak maski nie wÅ‚ożyÅ‚em na me wÅ‚osy biaÅ‚e.PODCHOR%7Å‚YWiecznie spiéwasz to samo! hymn staroÅ›ci piejesz;Jako bakaÅ‚arz szkolny w duszÄ™ dzieci siejesz97NaukÄ™, aby wstali przed zbielaÅ‚ym wÅ‚osem.-PamiÄ™taj, że sÄ… ludzie tkniÄ™ci nieszczęść ciosem,Ludzie z bijÄ…cém sercem, i z duszÄ… pÅ‚omiennÄ…,Których wÅ‚osy zbielaÅ‚y w jednÄ… noc bezsennÄ…;WiÄ™c ich uszanuj - wstaÅ„ przed niémi, stare dziéciÄ™.(do spiskowych)A wam wszystkim Å›miem dÅ‚ugie przepowiedzieć życie,BoÅ›cie umieli wybrać gwiazdÄ™ przewodnika;Idzcie za srebrnÄ… gÅ‚owÄ… w noc niewoli czarnÄ…-We mnie wszystka nadzieja upada i znika;BoÅ›cie z tÅ‚umu wysiani jak najwiÄ™ksze ziarno,A tak mali jesteÅ›cie.idzcie! gardzÄ™ wami!Kto nie Å›miaÅ‚ siÄ™ poÅ›wiÄ™cić, może zdradÄ™ knuje?WiÄ™c na znak wzgardy, ludziom okrytym maskamiRzucam pod nogi życie moje.i darujÄ™.(Zrywa maskÄ™ z twarzy.)SPISKOWITo Kordian! Kordian! Kordian! nie znasz nas, Kordianie!.Nie ma tu zdrajcy! nie ma! Patrzaj w nasze twarze.(Wszyscy demaskujÄ… siÄ™.Kordian rzuca wzrok dokoÅ‚a, zamyÅ›la siÄ™ - i potém wzno-szÄ…c gÅ‚owÄ™ mówi zwolna.)KORDIANPoÅ›ród szlachetnych, Kordian zwyciężcÄ… zostanie.Wy oblicza, on myÅ›li i serce pokaże.Kordian ma wartÄ™ w zamku téj nocy.sÅ‚yszycie?Kordian ma wartÄ™ w zamku w nocy.(Zbliża siÄ™ do stoÅ‚a; na kawaÅ‚ku papiéru pisze słów kilka i rzuca je spiskowym.)98PIERWSZY SPISKOWY(czyta.) NarodowiZapisujÄ™, co mogÄ™
[ Pobierz całość w formacie PDF ]